Mechanizmy odporności przeciwko grypie
Pandemia grypy ptasiej przyczyniła się do podjęcia szeroko zakrojonych badań nad mechanizmami ochrony immunologicznej w ostatnich latach. Gromadzone dane dowodzą, że odporność przeciwko grypie ptasiej różni się od odporności na szczepy wirusowe grypy sezonowej. Finansowany przez UE projekt "Identification of mechanisms correlating with susceptibility for avian influenza" (IMECS) stawiał sobie na cel zbadanie tych mechanizmów i uzyskanie wiedzy niezbędnej do opracowania skutecznej szczepionki. Oceniano główne aspekty swoistej odporności na grypę, a więc odpowiedź humoralną, komórkową i wrodzoną. W tym celu objęto badaniem zarówno populację ogólną, jak i określone podgrupy, takie jak niemowlęta i osoby starsze. Konsorcjum IMECS badało wybrane grupy osób narażonych na grypę "hiszpankę" lub szczep H5N1 grypy ptasiej w Wietnamie. Pomogło to w ocenie wpływu wcześniejszych zakażeń na odporność na różne szczepy wirusa. Badania wykazały, że osoby narażone wcześniej na grypę "hiszpankę" miały przeciwciała humoralne przeciwko pandemicznemu szczepowi H1N1. Ocena odpowiedzi z uczestnictwem przeciwciał u osób zaszczepionych przeciwko różnym szczepom grypy potwierdziła wysoki poziom odpowiedzi humoralnej przeciwko szczepowi, na który dana osoba była zaszczepiona, oraz różne poziomy odpowiedzi na inne szczepy. Szczególnie użyteczne wiadomości uzyskano dzięki prowadzonym w ramach projektu IMECS badaniom klinicznym. Uściślając, szczepienie przeciwko grypie sezonowej może potencjalnie stymulować wytwarzanie przeciwciał o działaniu neutralizującym szczepy grypy ptasiej i pandemicznej, zwłaszcza o osób młodych. Konsorcjum scharakteryzowało też odpowiedzi limfocytów T na różne szczepy grypy, aby zidentyfikować epitopy wirusowe, które były najbardziej zachowawcze wśród podtypów wirusa. Co ciekawe, odpowiedź limfocytów T na zakażenie grypą stawała się silniejsza wraz z wiekiem, co może stanowić mechanizm kompensacyjny dla osłabienia humoralnej odpowiedzi immunologicznej. Pracom klinicznym w ramach projektu IMECS towarzyszyły badania podstawowe, w tym prace nad modelem myszy do badań przedklinicznych nad szczepionkami przeciw grypie. Przeprowadzono badania przesiewowe różnych szczepionek białkowych z obiecującymi wynikami. Łączne wyniki badania IMECS podkreślają znaczenie szczepień przeciw grypie sezonowej i pandemicznej. Co więcej, wykazano po raz pierwszy, że osoby starsze wymagają silniejszych szczepionek. Będzie się to przekładało na praktyki służby zdrowia w dziedzinie takich zakażeń wirusowych.
