Proste badanie krwi do wczesnego wykrywania nowotworów
Glikozylacja białek, enzymatyczne połączenie cukrów z aminokwasami białek, jest potranslacyjnym etapem powstawania białek, który jest istotny w procesach fizjologicznych i chorobowych, także w nowotworach. Aby opracować technologie szybkiej, dokładnej i wysokoprzepustowej analizy glikozylacji w zwykłym badaniu krwi, naukowcy zainicjowali finansowany przez UE projekt GLYCOHIT (Glycomics by high-throughput integrated technologies). Skupiono się między innymi na ulepszeniu istniejących technik. Jak dotąd konsorcjum projektu zdołało opracować czułą i wydajną metodę ultrasprawnej chromatografii cieczowej oraz chromatografii oddziaływań hydrofilowych (UPLC-HILIC) do analizy określonego połączenia cukier-białko w próbkach klinicznych. Skuteczność metody UPLC-HILIC wraz z technikami analizy danych potwierdzono na próbkach od pacjentek z rakiem sutka. Zostały również zidentyfikowane nowe potencjalne markery glikanowe. Cukry połączone z asparaginą poprzez azot (N-glikany) związane są z patogenezą nowotworu. Naukowcy opracowali wysokoprzepustową metodę chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią masową (LC-MS/MS) do identyfikacji miejsc glikozylacji białek oraz ich zautomatyzowanej analizy. Opracowano także nowe metody przyspieszania analizy i zwiększania czułości wykrywania glikobiomarkerów. Mikromacierze lektynowe wykorzystują lektyny (białka łączące się z określonymi cukrami) unieruchomione na substracie w celu wykrycia obecności glikanów w próbce. Badacze stworzyli nowe źródła lektyn, w tym racjonalnie zaprojektowane molekuły naśladujące lektyny lub wiążące glikany. Wysiłek ten zaowocował stworzeniem platform macierzy lektynowych do szybkiego i niezawodnego wykrywania glikobiomarkerów oraz analizy glikoprofili w dużych zestawach próbek. Reasumując, uczestnicy projektu GLYCOHIT stworzyli bezznacznikowe platformy czujnikowe do szybkiej, specyficznej i czułej analizy związanych z nowotworzeniem glikobiomarkerów. Stosowanie nowych biomarkerów i technologii laboratoryjnych w praktyce klinicznej powinno skrócić czas diagnozowania z dni do minut.
Słowa kluczowe
Nowotwór, biomarkery, glikozylacja białek, GLYCOHIT, lektyny, mikromacierze
