Skutki zmiany klimatu dla oceanów
Czynniki środowiskowe i te związane z działalnością człowieka wywierają negatywny wpływ na zdrowie i produktywność ekosystemów morskich. Zrozumienie znaczenia tych czynników dla ludzi i środowiska jest niezbędne, by można było zapobiec nieodwracalnym skutkom zmian klimatycznych. W ramach projektu VECTORS (Vectors of change in oceans and seas marine life, impact on economic sectors), finansowanego ze środków UE, przeanalizowano szereg różnych czynników odpowiadających za zmiany zachodzące w środowisku morskim. Uczeni określili efekty domina wywoływane przez zmiany w życiu morskim i ich wpływ na ekosystemy: ich strukturę i funkcjonowanie, dostarczane przez nie usługi oraz powiązane z nimi implikacje o charakterze społeczno-ekonomicznym. Naukowcy koncentrowali się na trzech kluczowych zmianach: eksplozjach gatunków, inwazyjnych gatunkach obcych oraz produktywności i dystrybucji zmian w gatunkach o dużym znaczeniu komercyjnym. Prace rozpoczęto od przeglądu bieżącej wiedzy i stworzenia magazynu materiałów genetycznych w celu zidentyfikowania inwazyjnych gatunków obcych i rodzimych, skłonnych do niekontrolowanego występowania. Ukończono studia przypadków na Morzu Północnym, Bałtyckim i w zachodniej części Morza Śródziemnego. Uczeni wykorzystali modele umożliwiające prognozowanie przyszłych zmian i następstwa działalności człowieka w środowisku morskim przy różnych scenariuszach dotyczących adaptacji i łagodzenia skutków zmiany klimatu. Zespół opracował narzędzia służące do zrównoważonego zarządzania zasobami morskimi, w tym ujednolicony system do modelowania ekosystemów morskich, aplikację do monitorowania zakwitów meduz oraz nowe narzędzia do oceny ryzyka. Stworzono także internetowy portal zawierający dane dotyczące organizmów wprowadzonych do środowisk morskich, słonawych i przybrzeżnych słodkowodnych w Europie, co pozwoli usprawnić zarządzanie gatunkami inwazyjnymi. W ramach projektu VECTORS przygotowano wreszcie zalecenia dla UE, dotyczące lepszego zarządzania ekosystemami morskimi w kontekście zmiany klimatu. Naukowa ocena ryzyka i głębsza świadomość społeczna zmian w życiu morskim spowodowanych działalnością człowieka powinny doprowadzić do zrównoważonego użytkowania oceanów i mórz.
Słowa kluczowe
Zmiana klimatu, ekosystemy morskie, oceany, morza, życie w morzach
