Pozyskiwanie komórek NK w leczeniu chorób autoimmunologicznych
Przeciwciała pobudzają komórki NK ("naturalni zabójcy") do bezpośredniego uśmiercenia nieprawidłowych komórek docelowych (limfocytów B) w mechanizmie cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (ADCC). Jednakże dynamika molekularna cytotoksyczności ADCC i mechanizmy jej indukowania przez zaprojektowane przeciwciała monoklonalne pozostają niejasne. W ramach finansowanego przez UE projektu ADCC zobrazowano synapsy immunologiczne podczas uśmiercania komórek za pośrednictwem przeciwciał, aby uzyskać dane pomocne przy projektowaniu ulepszonych przeciwciał do stosowania w medycynie. Naukowcy uczestniczący w projekcie ADCC korzystali z supernowoczesnych mikroskopów o wysokiej rozdzielczości, aby uzyskać obrazy synaps immunologicznych i opracować systemy modelowania. Zastosowano rytuksymab, silnie działające przeciwciało monoklonalne, które wiąże receptory CD20 znajdujące się na powierzchni limfocytów B i pośredniczy w obniżaniu ich liczby. Mechanizm działania rytuksymabu polega na opłaszczaniu nieprawidłowych limfocytów B, co stymuluje komórki NK do zabijania ich. Obrazowanie synaps immunologicznych ukazało istotne zmiany strukturalne, które pośredniczą w komunikacji pomiędzy komórkami układu odpornościowego podczas zależnego od przeciwciał uśmiercania komórek. Badano zachowanie ludzkich limfocytów B i komórek NK hodowanych jednocześnie w obecności rytuksymabu. Lek ten powodował zbijanie się receptorów CD20, co prowadziło do polaryzacji limfocytów B. Takiej polaryzacji nie obserwowano wskutek działania innych leków, wiążących receptory CD20 na limfocytach B. Polaryzacja limfocytów B może tłumaczyć, dlaczego rytuksymab ma większą skuteczność w wywoływaniu ADCC. Wyniki projektu ADCC ukazały ważny aspekt projektowania leków na bazie przeciwciał monoklonalnych: polaryzację komórki. Można będzie przeprowadzić badania przesiewowe obiecujących przeciwciał, aby sprawdzić, czy wywołują polaryzację komórki i modyfikują organizację ich antygenów docelowych, co przekłada się na bardziej efektywny proces ADCC. Zdolność do wywoływania polaryzacji mogłaby tym samym stanowić czynnik prognostyczny skuteczności leków w terapii celowanej.
