Mechanizmy hiperzapalenia
CGD to najczęstszy niedobór odporności, na który cierpi jedna na 200 000 osób. Najczęściej chorobę diagnozuje się we wczesnym dzieciństwie, a jej objawami są nawracające infekcje bakteryjne i grzybicze płuc, skóry, wątroby, węzłów chłonnych i układu żołądkowo-jelitowego. CGD jest powiązany z wadami genetycznymi dotyczącymi produkcji reaktywnego tlenu przez makrofagi i neutrofile w reakcji na stan zapalny. Charakteryzuje się ponadto hiperzapaleniem oraz powstawaniem nadmiernych i uporczywych ziarniniaków, czyli obszarów zapalnych tkanki, zawierających neutrofile i makrofagi. Ziarniniaki zasadniczo służą do zwalczania infekcji, natomiast w CGD tworzą się nawet pod nieobecność drobnoustrojów. Uporczywe ziarniniaki tworzą się także w innych chorobach układu odpornościowego, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy sarkoidoza. Dlatego też poznanie mechanizmów reakcji ziarniniakowej przyniosłoby korzyści nie tylko w zakresie leczenia CGD. Projekt "Regulation of inflammation by macrophages in chronic granulomatous diseases" (RIMINCGD) poświęcony był badaniu roli makrofagów, podstawowych elementów ziarniniakowej reakcji zapalnej. W ziarniniakach makrofagi są powiększone (tzw. makrofagi nabłonkowate) i czasami zawierają kilka jąder (gigantyczne komórki wielojądrowe). Przedmiotem badania były mechanizmy przekształcania się makrofagów w kontekście powstawania ziarniniaków. Mechanizmy molekularne i komórkowe badano in vitro przy pomocy biologii molekularnej i metod genetycznych, a następnie badań in vivo na modelu zwierzęcym. Naukowcy znaleźli nowy szklak poliploidyzacji makrofagów i tworzenia się gigantycznych komórek wielojądrowych, różny od znanej wcześniej multinukleacji makrofagów indukowanej przez cytokiny poprzez łączenie komórek. Nowo znaleziony mechanizm określa rozwój makrofagów poprzez regulację i poliploidyzację cyklu komórkowego, której pośrednikiem są patogeny. Szlak ten może przyczyniać się do utrzymania ziarniniaków podczas reakcji odpornościowej na infekcję grzybiczo-bakteryjną oraz hiperzapalenie o podłożu autoimmunologicznym. Wyniki tych badań mogą znaleźć zastosowanie w opracowaniu nowych metod leczenia hiperzapalnych reakcji ziarniniakowych.
Słowa kluczowe
Hiperzapalenie, przewlekła choroba ziarniniakowa, niedobór odporności, zakaźne, ziarniniak, makrofagi, gigantyczne komórki wielojądrowe, poliploidyzacja
