Partnerzy unijnego projektu wykorzystują analizę przyszłościową w kontekście wielkich wyzwań przyszłości
Na dziewięć miesięcy przed zakończeniem swoich prac zespół projektu FLAGSHIP koncentruje się bez reszty na ostatnich zadaniach. Warsztaty FLAGSHIP, które odbyły się niedawno w Brukseli zapewniły doskonałą okazję do podzielenia się i omówienia wstępnych wyników, przed dopracowaniem ich w formie ostatecznych zaleceń strategicznych. Koordynator projektu, Andrea Ricci z Instytutu Badań na rzecz Integracji Systemów (ISIS) we Włoszech, zaprezentował projekt, w ramach którego przez ponad dwa lata prowadzone były prace nad „przyszłościową analizą (FLA) wielkich wyzwań społecznych i strategii innowacyjnych”. Przyjmując podejście FLA, naukowcy z projektu FLAGSHIP wykorzystują informacje historyczne i bieżące wraz z kompetencjami interesariuszy, aby poznać charakter, poziom, prawdopodobieństwo i okres pojawiania się istotnych wyzwań. Carlo Sessa z ISIS przedstawił w zarysie, w jaki sposób zespół zastosował wysoce partycypacyjne i iteratywne podejście do wypracowania dwóch wizji – Metamorfoza (Metamorphosis) i Trwanie (Perseverance) – definiujących granice treści i scenariuszy przyszłości Europy do roku 2050. Przewidywane scenariusze są teraz sprawdzane w modelach logicznych. Zespół spodziewa się między innymi, że punkty/zdarzenia bifurkacyjne między rokiem 2020 a rokiem 2030 w takich obszarach jak demografia, edukacja, technologia i zmiany społeczno-gospodarcze wpłyną na przebieg scenariuszy. Oriol Biosca z MCRIT w Hiszpanii opisał podejście metamodelujące, dzięki któremu zespół mógł zbudować wizje oparte na uproszczonych reprezentacjach mikrozmiennych, takich jak: Dobrostan = Dostatek + Spójność (wskaźnik nierówności) + Środowisko (efektywne gospodarowanie zasobami). Podejście oparte na metamodelu jest pomocne przy walidacji opracowywanych treści. Kolejni prelegenci, między innymi Baptiste Boitier i Paul Zagamé z SEURECO we Francji, Kishore Dhavala z Baskijskiego Centrum Zmiany Klimatu BC3 w Hiszpanii oraz Olga Ivanova z TNO w Holandii, omawiali ścieżkę, jaką przeszedł zespół od treści narracyjnych do scenariuszy FLAGSHIP poprzez szczegółowe modelowanie aspektów gospodarczych, środowiskowych i zasobooszczędnych. Istnieją wyraźne różnice między dwiema wizjami obejmującymi scenariusze FLAGSHIP – aczkolwiek obydwie są uznawane za „możliwe i akceptowalne”. Motorem wizji „Trwanie” jest należący do głównego nurtu tradycyjny sposób myślenia, oparty na projekcji aktualnych trendów. W tej wizji wzrost PKB pozostaje głównym punktem zainteresowania decydentów, a strategie są raczej reaktywne, a nie wyprzedzające przyszłe zmiany. Wizja „Metamorfoza” uważana jest za „bardziej odważną i normatywną w swoim charakterze”. W ramach tej wizji dokonalibyśmy fundamentalnej i systemowej zmiany w celu zbudowania przyszłości, która jest po prostu bardziej zrównoważona i ogólnie bardziej uzasadniona. Zamykając warsztaty, Cinzia Alcidi z Centrum Studiów nad Polityką Europejską (CEPS) w Belgii oceniła, jak możemy przekształcić wyniki badawcze FLAGSHIP w zalecenia strategiczne, podkreślając różnicę między przyjęciem podejścia antycypacyjnego (Metamorfoza) lub reaktywnego (Trwanie). W opublikowanym pod koniec roku informatorze FLAGSHIP, zespół zaprezentował główne cechy obydwu wizji z zamiarem „rozpoznania obszarów, w których może pojawić się dynamika transformacyjna” – faworyzująca lub spowalniająca pewne przyszłe scenariusze. Do zakończenia projektu w grudniu tego roku, zespół opublikuje zestaw zaleceń strategicznych, które mogą wesprzeć instytucje europejskie i wszystkich interesariuszy w korzystaniu z potencjału transformacji i zmiany na rzecz przyszłości UE. Wnioski z dyskusji i wyniki warsztatów zamykających, które odbyły się w tym miesiącu, zostaną w tych rekomendacjach uwzględnione. Zespół wykorzystał też istniejącą literaturę na temat badań nad FLA (na przykład opublikowaną wcześniej recenzję FLAGSHIP) z zamiarem udoskonalenia podejść metodologicznych FLA poprzez opracowanie ulepszonego zbioru ilościowych i jakościowych narzędzi, metod i modeli FLA.
Kraje
Włochy