Internetowe narzędzia do zarządzania kryzysowego dla społeczności lokalnych: informacje, porady i przygotowanie Finansowany ze środków unijnych projekt POP-ALERT zaowocował nowymi narzędziami do informowania i wspomagania lokalnych społeczności w sytuacjach wyjątkowych. © Shutterstock Podczas konferencji zamykającej projekt, która odbyła się 15 marca 2016 r. w Brukseli, partnerzy projektu zaprezentowali praktyczne i elastyczne strategie przygotowywania społeczności do radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi i katastrofami. Naukowcy skupili swoją uwagę na różnych społecznościach, które ze względu na swoją sytuację geograficzną, polityczną bądź gospodarczą mogą być zagrożone ryzykiem obsunięcia się ziemi, pożaru, powodzi, trzęsienia ziemi czy katastrofy spowodowanej przez człowieka (jak awaria technologiczna czy akt terrorystyczny). Konkretnie koncentrowali się na lokalnych populacjach oraz przybyszach, takich jak ekspatrianci czy turyści, uwzględniając kluczowe czynniki, a także różnice kulturowe i bariery językowe. Stworzyli ramy umożliwiające analizę zdolności określonej populacji do przyjęcia i wykorzystania różnych strategii zarządzania kryzysowego i technologii wypracowanych na szczeblu UE. Skuteczna komunikacja w zarządzaniu kryzysowym Podstawowa zasada przyjęta przez partnerów POP-ALERT w trakcie prac nad wspomnianymi ramami mówi, że kluczem do udanego zarządzania kryzysowego jest skuteczna komunikacja. W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej przepływ informacji między różnymi stronami pozwala na szybkie i skuteczne reagowanie. W obecnie stosowanych systemach władze i służby ratownicze powiadamiane są o sytuacji za pomocą różnych technologii monitorowania oraz telefonicznych wezwań o pomoc od mieszkańców. Partnerzy projektu starali się zapewnić podejście oddolne stawiając docelowe populacje w centrum uwagi prac projektowych. Skuteczność działań władz lokalnych i krajowych oraz służb ratunkowych uzależniona jest od stopnia przygotowania bezpośrednio zagrożonej populacji, a to z kolei wymaga zapewnienia jej odpowiedniego przeszkolenia i informacji ze strony władz i służb. W celu skuteczniejszego informowania ludności o tym, jak należy postępować w nagłej sytuacji, partnerzy projektu przygotowali pisemne instrukcje, które obywatele mogą wydrukować i przechowywać w domu. Poszczególne instrukcje dotyczą różnych zagrożeń: od klęsk żywiołowych, przez ekstremalne zdarzenia pogodowe, po terroryzm. Materiały opracowane w ramach projektu obejmują także porady, jak przygotować swój własny zestaw awaryjny, a także gry dla dzieci w różnym wieku uczące, jak zachowywać się w przypadku nagłego zdarzenia. Tablica wskaźników POP-ALERT i symulacja lizbońska Prawdopodobnie najbardziej innowacyjnym narzędziem stworzonym w ramach projektu jest tzw. tablica wskaźników POP-ALERT do przygotowywania i ostrzegania ludności. Internetowa tablica wskaźników ma stanowić centralny mechanizm w zunifikowanym systemie ostrzegania obywateli o zagrożeniach i przekazywania im na bieżąco istotnych informacji w sytuacji poważnego zdarzenia. Pomysł polega na tym, że w nagłej potrzebie tablica wskaźników byłaby „przejmowana” przez lokalne władze, odpowiedzialne za koordynowanie działań. Tablica została sprawdzona w praktyce podczas symulacji sytuacji wyjątkowej w Lizbonie, w lutym 2016 r. W scenariuszu obejmującym 130 uczestników z całej UE, portugalską stolicę nawiedza trzęsienie ziemi, które niszczy wiele historycznych budynków i pomników. Wybrano Lizbonę, ponieważ jej historyczne centrum jest gęsto zabudowane a miasto odwiedza każdego roku ponad 10 milionów turystów, z których większość nie mówi po portugalsku. Oznaczało to, że symulacja musiała uwzględniać potrzebę przekazywania jasnych instrukcji nie tylko lokalnej populacji, ale także tysiącom turystów, którzy znaleźli się w nadzwyczajnej sytuacji. Tablica wskaźników obejmuje interaktywną i regularnie aktualizowaną mapę zagrożonego obszaru wraz z danymi kontaktowymi wszystkich lokalnych władz, policji, straży pożarnej i obrony cywilnej. Ponadto gromadzi i publikuje aktualizacje, jest wyposażona w mechanizmy przekazów na żywo i bieżących aktualizacji, a oficjalne komunikaty są rozpowszechniane za pośrednictwem mediów społecznościowych. Choć symulacja lizbońska zakończyła się sukcesem, techniczna koordynatorka projektu, Hara Caracostas, przyznała w czasie konferencji, że główną wadą strategii POP-ALERT jest niemal całkowite uzależnienie od narzędzi internetowych oraz trudność z szybkim i jednoczesnym tłumaczeniem istotnych informacji oraz oficjalnych komunikatów na kilka czy kilkanaście języków. Kolejne kroki Caracostas podkreśliła, że wprawdzie programy zarządzania kryzysowego leżą w gestii władz krajowych, ale zespół POP-ALERT ma nadzieję, iż narzędzia i materiały opracowane w ramach projektu zostaną wykorzystane przez państwa członkowskie UE do stworzenia ram, które wspomogłyby władze lokalne w synchronizowaniu działań w przypadku nagłych zdarzeń. Od strony praktycznej zespół przekaże Komisji Europejskiej zbiór zaleceń mający umożliwić dalszy rozwój platformy POP-ALERT w celu jej pełnego wykorzystania na szczeblu europejskim. Więcej informacji: witryna projektu POP-ALERT Kraje Zjednoczone Królestwo
