Zrozumieć przebieg inwazji pasożytniczej
Typ Apicomplexa zawiera 5000 różnych pasożytów, a jego nazwa wynika z polaryzacji komórki i miejsca na jej szczycie, w którym dochodzi do wydzielania pęcherzyków. Podczas fazy aktywnej zakażenia (po skolonizowaniu jelita cienkiego), pasożyty z rodzaju Toxoplasma są w stanie uniknąć reakcji obronnej układu odpornościowego i na całe życie schronić się głęboko w tkance. Wprawdzie pozostają uśpione, lecz podczas choroby nowotworowej lub zakażenia wirusem HIV pasożyty z rodzaju Toxoplasma mogą się aktywizować i wywoływać zagrażające życiu choroby zapalne. Uważa się, że mechanizm wnikania do komórek gospodarza rozpoczyna się od tworzenia węzła, który ułatwia przyczepienie pasożyta do komórki gospodarza. Te węzły stanowią platformę dla wnikania pasożytów i napędzają ruch w obrębie wyspecjalizowanej wodniczki wewnątrzkomórkowej. Umożliwia to pasożytom przeżycie i wzrost. Molekularne czynniki warunkujące wnikanie pasożytów pozostają niejasne. Mając to na uwadze, zainicjowano finansowany przez UE projekt "The role of host cell actin cytoskeleton in invasion by Apicomplexa parasites" (API-INVASION), w którym te molekularne mechanizmy będą badane na przykładzie pasożytów z rodzaju Plasmodium i Toxoplasma. Dane naukowe wskazują, że podczas inwazji pasożyt korzysta z wypustki komórkowej, utworzonej przez białko cytoszkieletu aktynę, aby mocować się do komórek. Prace w ramach projektu API-INVASION koncentrowały się na badaniu cząsteczek pasożyta, które ułatwiają tworzenie węzła pomiędzy komórką pasożyta a komórką gospodarza. Wyniki wskazały, że pasożyty tworzą specjalne pęcherzyki, poprzez które wydzielają białka (np. białka szyi roptrii i główny antygen apikalny-1) na powierzchnię błony komórkowej komórki gospodarza, co ułatwia inwazję. Pasożyty, u których brakuje jednego z tych białek, wykazywały znaczne obniżenie zdolności do inwazji, zachowując jednak zdolność do tworzenia ścisłego węzła z komórką gospodarza. Wyniki te potwierdzają istotność przyczepienia się pasożyta do komórki przed inwazją. Wykazano, że również inne białko pasożyta, toksofilina, uczestniczy w wiązaniu aktyny komórki gospodarza, powoduje uszkodzenia cytoszkieletu i ułatwia wtargnięcie pasożyta. Te dane potwierdzają przypuszczenia, że podczas inwazji pasożytów z rodzaju Toxoplasma dochodzi do przebudowy cytoszkieletu. Łącznie prace prowadzone w badaniu API-INVASION poddały w wątpliwość istniejące teorie i dowiodły znaczenia dynamiki błony komórkowej gospodarza w procesie wnikania pasożyta. Oprócz rozwoju w dziedzinie badań podstawowych pozyskane dane mogą mieć znaczenie w farmacji dla opracowania leczenia zakażeń pasożytami.
