Hamowania namnażania komórek nowotworowych
Telomer jest powtarzającą się sekwencją DNA (na przykład TTAGGG) na końcach chromosomów, składającą się z tysięcy par zasad. Przy każdym podziale komórki telomery ulegają skróceniu, a gdy stają się zbyt krótkie, komórka traci zdolność do podziałów. Długość telomerów jest regulowana przez skracanie i dobudowę. Skracanie ma miejsce podczas każdego z podziałów. Dobudowa jest uzależniona od aktywności telomerazy. Aktywność telomerazy w komórkach somatycznych (komórkach ciała) jest bardzo niska, niemalże niewykrywalna, natomiast w komórkach nowotworowych jej aktywność jest 10–20 razy wyższa. Finansowany przez UE projekt "Novel oligonucleotide-based strategies for efficient telomerase inhibition" (NOSETI2) został poświęcony badaniu narzędzi chemicznych do inhibicji telomerazy. W szczególności pracowano nad syntezą różnych kompleksów metali, które wiążą DNA, rozpoznając motywy, które mogą wiązać DNA w swoistych sekwencjach telomerów. Podczas projektu NOSETI2 charakteryzowano również oddziaływania pomiędzy nowo zsyntetyzowanymi cząsteczkami a systemem modelowym, naśladującym sekwencję DNA telomerów w warunkach fizjologicznych. Przeprowadzono też wstępną ocenę in vitro aktywności biologicznej tych nowych cząsteczek, aby ocenić ich możliwe zastosowanie jako leków przeciwnowotworowych. Naukowcy uczestniczący w projekcie zsyntetyzowali szereg selektywnych ligandów DNA zdolnych do rozpoznawania sekwencji telomerów. Badania nad oddziaływaniami z syntetycznymi oligonukleotydami zawierającymi sekwencję ludzkich telomerów w warunkach naśladujących warunki fizjologiczne wykazało ich optymalne powinowactwo i selektywność. W przyszłości, po stworzeniu pełnej charakterystyki biochemicznej i określeniu aktywności biologicznej, możliwe będzie zastosowanie wyników w opracowywaniu różnych chemioterapeutyków. Badania nad inhibicją telomerazy mają szczególne znaczenie, zwłaszcza w kontekście programów unijnych nakierowanych na ogólnoświatową walkę z rakiem.
