Wpływ licznych stresorów na rozmnażanie delfinów
Oddziaływanie stresu spowodowanego na przykład niewłaściwym odżywianiem, chorobami lub zanieczyszczeniami może u ssaków obniżać sprawność rozrodczą, hamować wzrost i powodować zmiany zachowania. Znaczenie może mieć również moment wystąpienia takich bodźców, a samice mogą być bardziej wrażliwe podczas owulacji i przed implantacją. Zespół finansowanego ze środków UE projektu CETACEAN-STRESSORS (The independent and interactive effects of multiple stressors on reproduction and development in cetaceans) zajął się badaniem wpływu stresorów na potencjał rozrodczy samic, mający kluczowe znaczenie dla przetrwania gatunku. Walenie to ssaki morskie, będące dobrymi miernikami stanu środowiska naturalnego ze względu na długi okres życia i zapasy tłuszczu, gromadzącego zanieczyszczenia antropogeniczne. Zanieczyszczenia te mogą mieć działanie toksyczne, gdyż substancje zaburzające równowagę hormonalną powodują problemy z rozmnażaniem. Stres żywieniowy u tych zwierząt wywoływany jest zmniejszoną dostępnością pokarmu i ma kluczowe znaczenie dla owulacji, długości laktacji oraz wielkości ciała i zdolności do przeżycia nowo narodzonych osobników. Aby poznać przyczynę niskiej rozrodczości w populacjach delfinów na północno-wschodnim Atlantyku i w Nowej Zelandii, badacze pobrali próbki od zwierząt wyrzuconych na plaże i przeprowadzili sekcje zwłok (nekropsje). U zwierząt zbadano stan zdrowia, poziom odżywienia, wiek, poziomy hormonów płciowych oraz objawy wskazujące na patologie powodowane zanieczyszczeniami i stresem, w tym anomalie reprodukcyjne. Wśród delfinów zwyczajnych i morświnów na północno-wschodnim Atlantyku odnotowano zwiększone występowanie patologii układu rozrodczego, w tym guzów, zaburzeń hormonalnych, urazów i owrzodzeń. Wyniki badania sugerują, że zaburzenia rozrodcze u morświnów i delfinów żyjących na północno-wschodnim Atlantyku mogą być powiązane z narażeniem na dwufenyl polichlorowany (PCB), do którego dochodzi za pośrednictwem substancji zaburzających równowagę hormonalną albo poprzez immunosupresję i zwiększone ryzyko występowania chorób. Spadek stężenia PCB i innych związków chloroorganicznych w faunie i florze jest powolny ze względu na globalny obieg oraz długi czas połowicznego rozpadu tych zanieczyszczeń (do 100 lat). Ten fakt, a także zanieczyszczenia odziedziczone po matce przez pierwsze pokolenie potomstwa oraz pokoleniowe efekty epigenetyczne, rodzą obawy co do aktualnego i przyszłego wpływu działania PCB na populacje morświnów i delfinów żyjących na północno-wschodnim Atlantyku. W ramach projektu CETACEAN-STRESSORS podjęto ważnym problem z zakresu ochrony mórz europejskich i światowych, dotyczący określenia sposobów oceny skutków pojedynczych i skumulowanych stresorów u waleni. Wyniki omawianego badania przyczyniają się do wyjaśnienia wpływu stresorów na fizjologię i patologię układu rozrodczego, co ma kluczowe znaczenie dla ochrony populacji delfina i morświna zwyczajnego.
