Dawne klimaty dostarczają wskazówek na temat przyszłości
Zmiany, które następowały w przeszłości w klimacie Ziemi, pozostawiły swój ślad w zapisie geologicznym. Poprawna interpretacja tych danych jest głównym celem naukowców prowadzących badania nad paleoklimatem i paleooceanografią. Badając dawne klimaty, naukowcy mogą dowiedzieć się więcej o ich zmienności, podatności na rozmaite czynniki oraz o mechanizmach zachodzących w dawnych systemach klimatycznych. Zespół projektu "Unravelling past climate as a key to understanding future climate" (UNPACK CLIMATE) zbadał zmiany zachodzące w cyrkulacji oceanu oraz ewolucję pokrywy lodowej. Do mierzenia niewielkich różnic w zawartości pierwiastków chemicznych zastosowano geochemię izotopów, co umożliwiło ustalenie zmian mających miejsce w przedziale od ponad miliona do tysięcy lat wstecz. Do uzyskania informacji o zmianach w środowisku morskim wykorzystano pomiary głębinowych korali morskich o dokładnie określonym wieku, izotopów neodymu oraz węgla radioaktywnego. Uzyskane dane zostały wykorzystane do wyjaśnienia roli oceanu w historycznych, nagłych zmianach klimatycznych. Głębie oceaniczne magazynują i transportują ogromne ilości ciepła i węgla. Dlatego też istnieje możliwość, że wszelkie zmiany w ich cyrkulacji mogą wpływać na globalny klimat. Naukowcy zbadali również historię pokrywy lodowej Antarktydy Wschodniej obejmującą ostatnie 15 milionów lat. Pokrywa lodowa to największy na naszej planecie rezerwuar wody słodkiej. Z tego powodu zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za jej stabilność w przeszłości i możliwą niestabilność jest kluczowe dla ustalenia przyszłych skutków globalnego ocieplenia. Do rekonstrukcji początkowego narastania lodu na Antarktydzie posłużyły rdzenie osadów morskich. Rdzenie te wykorzystano również do zrekonstruowania pokrywy lodowej Antarktydy Wschodniej w okresie ocieplenia przypadającym na środkowy pliocen (około 3,3 do 3 milionów lat temu). Prace zespołu UNPACK CLIMATE zaowocowały 62 streszczeniami konferencji, publikacją 11 artykułów w czasopismach branżowych oraz dodatkowo 4 w czasopismach niebranżowych, a wiele kolejnych publikacji jest jeszcze w fazie przygotowania. Wyniki prac zespołu będą mieć istotny wpływ na zrozumienie klimatu obecnie i w przyszłości. Pomogą również naukowcom oraz decydentom w ograniczaniu skutków przyszłych zmian klimatycznych.
Słowa kluczowe
Rdzeń osadów morskich, pokrywa lodowa, prąd oceaniczny, klimat, geologiczny, geochemia izotopów, pliocen
