Społeczne uczenie się niemowląt
Projekt "Infants' understanding of social interaction" (INFANT INTERACTION) miał dwa główne cele. Pierwszym było określenie, jak i kiedy niemowlęta nabywają umiejętność rozpoznawania interakcji społecznych. Drugi natomiast dotyczył zbadania roli tych doświadczeń w rozwijaniu poznania społecznego. W ramach realizacji pierwszego z celów, we wstępnym badaniu posłużono się śledzeniem ruchów gałek ocznych, aby ocenić zdolność osiemnastomiesięcznych niemowląt do rozpoznawania interakcji społecznych i łączenia działań w sekwencje oparte na współpracy. Jednej grupie niemowląt przedstawiono wykonywane przez dwoje aktorów czynności, które mogły być interpretowane jako sekwencja oparta na współpracy (przeniesienie klocka w jedno miejsce, a następnie w inne). Drugiej grupie pokazywano aktorów, którzy indywidualnie przenosili własny klocek w nowe miejsce. Badacze ustalili, w oparciu o antycypacyjne spojrzenie niemowląt, że niemowlęta z pierwszej grupy oczekiwały, iż czynności wykonywane przez aktorów będą elementem sekwencji opartej na współpracy. Oczekiwania takiego nie zaobserwowano natomiast u niemowląt z drugiej grupy. Przeprowadzono także badania dodatkowe z udziałem innej grupy osiemnastomiesięcznych niemowląt oraz grupy czternastomiesięcznych niemowląt. Mimo pewnych zmian w eksperymencie, dzieci osiemnastomiesięczne potrafiły wykorzystywać sygnały społeczne do przewidywania wspólnych zamierzeń aktorów. Analiza wyników badania z udziałem niemowląt czternastomiesięcznych wciąż trwa, ale naukowcy spodziewają się, że nie potrafią one tak sprawnie przewidywać czynności wykonywanych na zasadach współpracy. Przeprowadzono też trzecie badanie mające na celu sprawdzenie, jak dzieci w wieku 24 miesięcy uczą się poprzez naśladowanie. Najpierw obserwowały one osoby dorosłe i dzieci pokazujące, jak należy posługiwać się zabawką, a potem ich czynności były kodowane, aby zobaczyć, kogo najczęściej naśladowały. Odkryto, że dzieci częściej naśladują kobiety niż mężczyzn, co wskazuje na wpływ wczesnych doświadczeń, jakie niemowlęta mają z osobami płci żeńskiej, na społeczne uczenie się. Ustalenia te wzbogacają naszą wiedzę o rozwijaniu interakcji społecznych przez niemowlęta. Zastosowane metody badań mogą też znaleźć szersze zastosowanie. Planuje się wykorzystanie podobnych eksperymentów do określenia rozwoju zdolności społecznych u dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami.
Słowa kluczowe
Społeczne uczenie się, niemowlęta, interakcja społeczna, poznanie społeczne, śledzenie ruchów gałek ocznych, sekwencje oparte na współpracy, spojrzenie antycypacyjne
