Jak linie lotnicze wyobrażają sobie samolot przyszłości?
W miarę wzrostu zapotrzebowania na regionalny transport powietrzny przemysł lotniczy musi ograniczyć wpływ maszyn na środowisko przy jednoczesnym utrzymaniu bezpieczeństwa i wydajności. Potrzebne są też radykalne zmiany w budowie samolotów, technologiach i metodach operacyjnych, aby spełnić wymogi coraz bardziej restrykcyjnych przepisów ochrony środowiska. W kontekście unijnych inicjatyw Czyste niebo i Ekologiczny samolot regionalny, naukowcy zainicjowali finansowany ze środków UE projekt "Future regional aircraft requirements survey - Part 2" (FRARS-2) . Uczeni uzyskali informacje od regionalnych linii lotniczych spoza UE i ustalili znaczenie poszczególnych kryteriów. Dotyczyły one ważnych aspektów podejmowania decyzji w zakresie wyboru technologii i konstrukcji najlepiej odpowiadających regionalnemu samolotowi przyszłości. Uwzględniono takie aspekty, jak zrównoważoność, zdolności operacyjne oraz stosunek liczby pasażerów do komfortu maszyny. Ankieta była kontynuacją wcześniejszego badania poświęconego Europie. W projekcie wykorzystano kombinację konwencjonalnych kwestionariuszy oraz uproszczonej wersji narzędzia do wielokryteriowego podejmowania decyzji (MCDM), opartego na analitycznym procesie hierarchicznym (AHP). Jest to metoda statystyczna, która dostarcza wszechstronnych i racjonalnych ram umożliwiających strukturyzację problemu decyzyjnego oraz przedstawienie i kwantyfikację jego elementów. Pozwala ona operatorom linii lotniczych na ustanowienie priorytetów wśród elementów hierarchii poprzez wyprowadzenie szeregu wniosków na podstawie porównań różnych par. Według wyników analizy AHP koszty operacyjne i czynniki dotyczące wydajności (takie jak zmniejszenie masy samolotu) są jednakowo ważne dla linii pasażerskich, jak i towarowych. Oprócz tego, ankieta wskazuje, że przy opracowywaniu wymagań dla regionalnego samolotu przyszłości uwzględniane są czynniki środowiskowe (np. emisje gazów cieplarnianych). Liczbę miejsc w samolocie za istotną uznały tylko tanie pasażerskie linie lotnicze. Ustalenie to jest sprzeczne z deklaracjami innych, większych linii dotyczącymi czynników branych pod uwagę przy zakupie nowego samolotu. Narzędzie MCDM to doskonały sposób, by uwzględnić kwestie zrównoważonego rozwoju w procesach decyzyjnych. Dzięki temu uczestnicy inicjatywy Czyste niebo oraz inni decydenci będą mogli podejmować racjonalne decyzje dotyczące aspektów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych przyszłych projektów.
Słowa kluczowe
Linia lotnicza, samolot przyszłości, regionalny transport lotniczy, lotnictwo, wpływ na środowisko, wymagania dotyczące samolotu, liczba pasażerów, wielokryteriowe podejmowanie decyzji, proces hierarchii analitycznej
