Mikrosporydia pod mikroskopem Zespół europejskich naukowców analizował biologię pasożytów ludzi, koncentrując się na nowo odkrytych organellach i występujących w nich szlakach biosyntezy. Wyniki badań, oprócz dostarczenia fundamentalnej wiedzy, mogą zaowocować wprowadzeniem na rynek nowych leków. Zdrowie © Thinkstock Mikrosporydia są niewielkimi pasożytami wewnątrzkomórkowymi, zdolnymi do tworzenia przetrwalników. Są ważnymi pasożytami ludzi i spotyka się je u zakażonych HIV i chorych na AIDS. Mimo ich znaczenia w medycynie nadal bardzo mało wiadomo na temat ich biologii. Do niedawna uważano, że mikrosporydia nie mają mitochondriów. Jednak zidentyfikowano u tych pasożytów śladowe mitochondria, nazywane mitosomami. Nie wytwarzają ATP, lecz zawierają komponenty do mitochondrialnej biosyntezy zlepków żelaza i siarki. Celem naukowców z finansowanego przez UE projektu "Exploring the fundamental biology of microsporidian mitosomes" (MICMIT) było dalsze zbadanie biologii tych organelli. W tym celu naukowcy opracowali innowacyjną metodę wychwytywania immunologicznego mitosomów z wewnątrzkomórkowego pasożyta Trachipleistophora hominis i pasożyta Giardia lamblia, bytującego w błonie śluzowej. Analiza proteomiczna wyizolowanych mitosomów pozwoliła zidentyfikować nowe potencjalne białka mitosomalne obu badanych gatunków. Co istotne, mitosomy różnych gatunków mikrosporydiów cechują duże podobieństwa pod względem proteomów czynnościowych, co wskazuje, że podstawowe komponenty tych organelli są zachowawcze ewolucyjnie. Naukowcy potwierdzili obecność szlaków biosyntezy zlepków żelaza i siarki, lecz odkryli różnice w sposobie eksportowania produktów tych szlaków pomiędzy różnymi mikrosporydiami. Oprócz nowych białek transporterowych odkryto też najistotniejsze czynniki uczestniczące w biosyntezie DNA i RNA tych pasożytów. Zamiast wytwarzania ATP homolog Ynk1 drożdży umożliwia pasożytowi wykradanie substratów komórce gospodarza na wczesnym etapie ich przetwarzania. Są one przetwarzane do uzyskania komponentów niezbędnych do życia cząsteczek, takich jak DNA i RNA. Podsumowując, prace zespołu MICMIT dostarczyły fundamentalnej wiedzy na temat biologii jednego z istotnych pasożytów ludzi. Wyniki projektu mogą zaowocować stworzeniem nowych leków, skierowanych przeciwko jednej lub więcej cząsteczce, zidentyfikowanej u mikrosporydiów. Jest to szczególnie istotne, zważywszy na znaczenie tych pasożytów w medycynie. Słowa kluczowe Mikrosporydia, pasożyt, biosynteza, mitosomy, ATP, zbitki żelaza i siarki, homolog Ynk1 drożdży
