Nowe platformy nośnikowe leków
Większość spośród dostępnych na rynku leków wykazuje dużą skuteczność, lecz niską wybiórczość działania, ponieważ są one również przyswajane przez komórki niebędące celem działania leku. Często powoduje to uciążliwe skutki uboczne, które wynikają głównie z cytotoksyczności leków. Cyklodekstryny (CD) okazały się korzystnymi nośnikami cząsteczkowymi, które zwiększają stabilność i biodostępność podawanych leków. Biozgodność i biodegradowalność tych nanoklatek oligosacharydowych sprawia, że są bardzo obiecującym nośnikiem leków podawanych in vivo. W wielu sprawozdaniach wymieniane są też inne interesujące właściwości cyklodekstryn, w tym zdolność do przezwyciężania pewnych rodzajów wielolekooporności. Ze względu na zdolność skutecznego dostarczania fotosensytyzujących leków przeciwnowotworowych mogą one okazać się przydatne w terapii fotodynamicznej (PDT), nowej metody z użyciem kontrolowanej światłem dostawy leku. Zespół finansowanego przez UE projektu CYCLON opracował szereg opartych na cyklodekstrynach nanosystemów będących nośnikami leków. Budowa klatek umożliwia umieszczenie w nich dużych ilości leku, zwiększa wybiórczość podania leku oraz ogólną przenikalność i retencję. Zsyntetyzowano różnorodne linie specjalnie zmodyfikowanych cyklodekstryn oraz nanosieci metaloorganicznych (nanoMOF), a ich budowa dopasowana jest do różnych zadań. Jeden z takich systemów okazał się idealny do przenoszenia związku AZT, leku przeciw HIV, do wnętrza komórek docelowych, wykazując skuteczną ochronę przed infekcją wirusową. Naukowcy wykazali, że nanonośniki mogą utrzymać stabilność dostawy leku podczas transferu doksorubicyny do komórek nowotworowych. Badacze opracowali także nanocząsteczki reagujące na światło jako nośniki leków przeciwbakteryjnych do zwalczania bakterii E. coli. Wyniki uzyskane podczas prac nad platformami nośnikowymi leków CYCLON są bardzo obiecujące i przyczyniły się do zwiększenia wielozadaniowości oraz wszechstronności tych platform. Szczególnie duży potencjał ma metoda optycznego uwalniania leków. Członkowie zespołu projektu CYCLON opublikowali ponad 63 artykuły oraz zorganizowali międzynarodową konferencję NanoPDT w Göteborgu w Szwecji.
Słowa kluczowe
System nośnikowe leków, cyklodekstryny, HIV, doksorubicyna
