Bezpieczniejsze lotnictwo dzięki nowym metodom certyfikacji
Niedostatki nowatorskich technologii i procedur w lotnictwie wynikają po części z ryzyka związanego z ich wdrażaniem oraz długim czasem od opracowania do wdrożenia. Zmodernizowanie i przyspieszenie procesów certyfikowania procedur i systemów bezpieczeństwa wymaga nowego podejścia. Finansowany ze środków UE projekt ASCOS (Aviation safety and certification of new operations and systems) miał na celu opracowanie bezpiecznej, a zarazem tańszej i szybszej alternatywy dla istniejących metod certyfikacji. Innowacyjne podejście usprawnia wprowadzanie nowych produktów i procedur, a uwzględnianie czynnika ludzkiego od najwcześniejszych etapów procesu certyfikacji pozwala minimalizować konsekwencje ewentualnych błędów. Prace podporządkowano wymaganiu zwiększenia bezpieczeństwa we wszystkich obszarach lotnictwa. Celem było zmniejszenie liczby ofiar w wypadkach spowodowanych utratą panowania w locie, awarią systemów samolotu, uszkodzeniami podczas obsługi naziemnej i błędami kontroli lotów. Badacze przyjrzeli się dotychczasowym europejskim procesom certyfikacji i zidentyfikowali kluczowe przeszkody regulacyjne i słabe punkty w kontekście przewidywanych zmian przepisów i oczekiwanego rozwoju technicznego. Na podstawie wyników sformułowano i zweryfikowano nowe podejścia do certyfikacji, opracowując nowy proces certyfikacji, który jest obecnie testowany dla konkretnych przypadków. Wykorzystując dane o wypadkach lotniczych w Europie w latach 1995–2011, badacze wyznaczyli bazowy poziom ryzyka dla całego systemu ruchu lotniczego. Umożliwiło to opracowanie nowej procedury i narzędzi wspomagających do ustawicznego sprawdzania wyników bezpieczeństwa, opartych na inicjatywie ECCAIRS Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej (JRC). W ramach projektu ASCOS zaproponowano też metodę uwzględniania przyszłych czynników ryzyka, które obecnie nie istnieją w systemie ruchu lotniczego, ale mogą się pojawić w przyszłości. Opracowano modele ryzyka i scenariusze incydentów dla całego systemu. Nowe modele umożliwiły zaprojektowanie metody oceny bezpieczeństwa i narzędzi wspomagających do oceny ryzyka i ogólnego wpływu proponowanych rozwiązań na bezpieczeństwo. Ostatni etap prac poświęcony był walidacji rozwiązań naukowych i technologicznych przygotowanych w projekcie ASCOS. Tym samym opracowano nowe, niedrogie i uproszczone procesy certyfikacji, innowacyjne systemy projektowania oparte na bezpieczeństwie oraz nowe metody i narzędzia umożliwiające ciągłe monitorowanie bezpieczeństwa. Przeprowadzone w ramach projektu prace i ich rezultaty przyczynią się do zmniejszenia liczby wypadków oraz do ograniczenia błędów popełnianych przez człowieka. Ostatecznym celem uczestników projektu ASCOS jest stworzenie systemu ruchu lotniczego, który zapewni pasażerom maksymalne bezpieczeństwo.
Słowa kluczowe
Bezpieczeństwo, ruch lotniczy, lotnictwo, ASCOS, procesy certyfikacyjne, samolot
