Narzędzia włókiennicze przeszłości Zgłębianie technologii włókienniczych czasów starożytnych pozwala uzyskać wgląd w dynamikę społeczno-kulturową w kontekstach kulturowych osadników i ludów rdzennych. Technologie przemysłowe © Hedvig Landenius Enegren W czasach starożytnych wyroby włókiennicze były podstawą w produkcji odzieży, wyposażenia, worków do przechowywania i przenoszenia przedmiotów oraz płótna żaglowego. Handel wyrobami włókienniczymi miał poważne skutki społeczno-gospodarcze. Znaleziska archeologiczne rzadko zawierają zachowane tekstylia z tamtych czasów, ponieważ materiały te ulegają rozkładowi i mogą przetrwać tylko w określonych warunkach środowiskowych. Jednak odnalezienie narzędzi, które służyły do ich produkcji, może pozwolić na uzyskanie wielu interesujących informacji. W obliczu tych faktów zespół projektu DIASPORA (West and East: Textile technologies and identities in the 1st millennium B.C. South Italy and Cyprus) zbadał technologie włókiennicze, tożsamości i dynamikę społeczno-kulturową epoki żelaza/okresu archaicznego i wczesnego okresu klasycznego (od VIII do V w. p.n.e.) w południowych Włoszech, na Sycylii i na Cyprze. Tereny te znajdowały się pod wpływami greckimi i fenickimi. Nacisk położono przede wszystkim na obszary archeologiczne w okolicy Monte Iato, Segesta Mozia na zachodzie Sycylii oraz w miejscowościach San Vito dei Normanni i Cavallino w Apulii. Na Cyprze zbadano także materiał, z którego wykonywano narzędzia, znaleziony na stanowiskach w Idalionie i Kition-Bamboula. W projekcie jako ramy analityczne wykorzystano fenomenologię. Podejście to zakłada, że badacz pełni rolę aktywnego uczestnika. Artefakty postrzega się w sposób obejmujący zarówno użytkownika, jak i wytwórcę. Naukowcy doszli do wniosku, że obciążniki do krosien mają znaczenie kulturowe, są one bowiem wyrażeniem lokalnych tradycji i odbiciem tła kulturowego. Nicią łączącą założenia projektu było znaczenie dziedzictwa kulturowego. Ponadto przeprowadzono eksperymentalne badania archeologiczne na replikach części narzędzi. W Segesta znaleziono obciążnik do krosien z ważnym opisem, a ponad tysiąc obciążników udokumentowano. Ważne odkrycia skłoniły badaczy do uznania, że w tych miejscach na Sycylii i w południowych Włoszech wytwarzano delikatne i bardzo delikatne materiały włókiennicze. Możliwości rozwoju kariery i inicjatywy szkoleniowe obejmowały współorganizację przez zespół DIASPORA konferencji międzynarodowej pt. "Skarby mórz. morski jedwab i purpura tyryjska w starożytności". Przeprowadzono także kursy z zakresu technik tkackich i barwienia, jak i identyfikacji włókien. Informacje o wynikach prac rozpowszechniano na licznych konferencjach naukowych oraz opisano w szeregu artykułów opublikowanych w prasie. Są one pomocne dla archeologów, historyków i specjalistów ds. włókiennictwa. Wyniki badania mają ponadto duży wkład w takie dziedziny, jak antropologia, epigrafia starożytna, dziedzictwo kulturowe, konserwacja zabytków i kuratorstwo muzealne. Słowa kluczowe Narzędzia włókiennicze, czasy starożytne, konteksty kulturalne, wyroby włókiennicze, technologie włókiennicze
