Neurogeneza mózgu dorosłego człowieka
Elongator jest kompleksem wielobiałkowym, złożonym z 6 podjednostek (Elp1-6). Jego ekspresja zachodzi zarówno w jądrze, jak i cytoplazmie, a podjednostka Elp3 działa jako modyfikator enzymu. W jądrze elongator wspomaga elongację transkrypcji oraz demetylację genomu ojcowskiego, a w cytoplazmie bierze udział w egzocytozie i modyfikacjach tRNA. Projekt "Defining the functions of Elongator in adult brain neurogenesis" (FAN) finansowany ze środków UE ma na celu zbadanie, czy elongator bierze udział w neurogenezie komórek nerwowych w mózgu dorosłego człowieka oraz określenie związków docelowych reakcji acetylacji. Po pierwsze, naukowcy wykazali obecność ekspresji podjednostek Elp w wycinku mózgu myszy w wieku postnatalnym, w którym zachowane zostały komórki macierzyste. Stwierdzili również, że zwierzęta z usuniętą podjednostką Elp3 umierają do 23 dni od porodu. Wielkość mózgu, a w szczególności grubość płytki korowej zmniejszała się po usunięciu Elp3, natomiast zwierzęta z wyciszoną ekspresją podjednostki Elp3 miały wodogłowie. Komórki wyściółki, będące warstwą nabłonka i biorące udział w produkcji płynu mózgowo-rdzeniowego, podlegają wieloetapowemu procesowi polaryzacji przez rzęski nieruchome w gleju radialnym, a dalsza specjalizacja dokonuje się przez rzęski ruchome w komórkach wyściółki. Naukowcy wykazali, że oba bieguny ulegają uszkodzeniu po usunięciu podjednostki Elp3. Na koniec naukowcy zastosowali metodę globalnej analizy do porównania acetylomu zwierząt z wyciszoną ekspresją podjednostki Elp3 z korą zwierząt typu dzikiego celem rozpoznania nowych białek ulegających acetylacji przez Elp3. Pośród kandydatów znalazło się białko CEP290, którego mutacje biorą udział w szeregu autosomalnych zaburzeń, w tym wczesnej degeneracji siatkówki. Podsumowując, omawiane badanie wykazało po raz pierwszy udział kompleksu Elongatora w genezie rzęsków. Wyniki projektu wskazują na istnienie szeregu dodatkowych funkcji Elongatora w różnych narządach wyściełanych komórkami rzęskowymi.
Słowa kluczowe
Mózg dorosłego człowieka, komórki macierzyste, neurogeneza, Elongator, komórki wyściółki
