Płynne definiowanie granic państwowych
Znaczące zmiany w najnowszej historii, takie jak koniec zimnej wojny, integracja europejska i skomplikowany proces globalizacji zmieniły radykalnie znaczenie granic. W związku z tym granice państwowe ulegają ciągłym zmianom w kontekście społeczno-politycznym, podważając tradycyjne formy prowadzenia polityki, zarządzania i tożsamości. To sprawia, że granice mają charakter subiektywny i są społecznie istotne. Warto sprawdzić, jak takie zmiany wpływały na transformacje społeczne, gospodarcze, kulturowe i geopolityczne w poprzednich dekadach. W świetle tak postawionego problemu uruchomiono projekt EUBORDERSCAPES (Bordering, political landscapes and social arenas: Potentials and challenges of evolving border concepts in a post-cold war world), finansowany z funduszy UE, którego zadaniem było zbadanie sił biorących udział w tworzeniu granic, takich jak instytucje, procesy i symbole. Wiązało się to z przyjęciem tezy, że granice pojawiają się w wyniku procesów społeczno-politycznych zachodzących w społeczeństwie. W szczególności w ramach projektu przyjrzano się sposobom, w jakie granice odzwierciedlają zmiany w społeczeństwie, oraz co znaczy ich obecność w życiu grup i jednostek. Konsorcjum projektu zwróciło uwagę na tematy i koncepcje rozwijane w badaniach w tym przedmiocie, oferując nowy sposób postrzegania granic. Aby osiągnąć zamierzony cel, uczestnicy projektu koncentrowali się na tworzeniu konkretnych rozwiązań, torujących drogę do utworzenia studiów przypadków i udziału w pracach terenowych. Wskazano także problemy, które zostały uwzględnione w poszczególnych sprawozdaniach i materiałach dotyczących przepisów. Niektóre z tych zagadnień są istotne dla kwestii płci, migracji, polityki tożsamościowej, współpracy transgranicznej i łagodzenia konfliktów. Rezultaty prac zostały ogłoszone w formie szeregu dokumentów roboczych i w sprawozdaniu z badań, które można pobrać ze strony internetowej projektu. Ponadto nakręcono film dokumentalny i wydano książkę, zawierającą ostateczne wyniki prac badawczych, które podsumowano podczas konferencji w Berlinie w Niemczech, zorganizowanej na zakończenie realizacji projektu.
Słowa kluczowe
Granice, zimna wojna, globalizacja, EUBORDERSCAPES, migracja
