Nowe metody badań nad żywieniem pomagają w rozwiązaniu ważnych problemów ekologicznych
Współpraca między członkami skłonnego do zachowań socjalnych gatunku często wymaga zachowań, takich jak troska o potomstwo innej jednostki w grupie społecznej. Takie zachowanie jest ewolucyjną zagadką, w przypadku gdy młode nie są potomstwem własnym opiekuna. Finansowany ze środków UE projekt INSSOCPLAS (Do nutritionally poor environments promote sociality? Testing a long-standing hypothesis in two socially plastic insect groups) miał na celu sprawdzenie teorii mogących uzasadniać tego typu zachowanie społeczne. Naukowcy z projektu INSSOCPLAS przyjrzeli się przylżeńcowi (Dunatothrips aneurae), gatunkowi, który w zależności od panujących warunków "decyduje", czy przejawiać zachowania społeczne, czy zachować niezależność. Za nadrzędną hipotezę przyjęto, że poszczególne osobniki zmuszone są pomagać przedstawicielom swojego gatunku w warunkach słabego dostępu do pożywienia i gdy szanse na przetrwanie w pojedynkę są niewielkie. Nie stwierdzono jednak związku między tego typu zachowaniem kooperacyjnym a wartością odżywczą źródła pożywienia przylżeńca, pewnego gatunku akacji występującego endemicznie w Australii. Aby określić, czy warunki ubogie w substancje odżywcze rzeczywiście przechylają szalę na korzyść samicy, uczeni przeanalizowali ponad 500 powiązań genetycznych wciornastek i ich potomstwa w obrębie ponad 100 gniazd i między nimi. Badanie to dostarczyło informacji na temat struktury genetycznej populacji wciornastek na drzewach oferujących różne konfiguracje substancji odżywczych. Przeprowadzono eksperymenty behawioralne i obserwacje mające na celu zbadanie alternatywnych form współpracy między wciornastkami. W efekcie powstał artykuł, w którym omówiono szczegółowo badania nad wciornastkami w ich środowisku i wyjaśniono biologię nowego gatunku wciornastek pasożytniczych społecznie, żyjących w ich gniazdach. Badania pokazały także, że wciornastki nie wykazują żadnych zachowań obronnych. Partnerzy projektu sprawdzili podobne hipotezy dotyczące pszczół, których osobniki decydują się na samodzielne rozmnażanie lub na pomaganie matce w reprodukcji. Porównanie gatunków wciornastek i pszczół miało pomóc w określeniu związku między odżywianiem a decyzją o zachowaniu społecznym lub osobniczym. Wyniki okazały się nierozstrzygające. Projekt INSSOCPLAS pozwolił na dokładniejsze zrozumienie rodzajów uwarunkowań genetycznych sprzyjających zachowaniom społecznym i przyniósł ważne informacje na temat biologii wciornastek i ich słabo zbadanej historii naturalnej. Z ustaleń tych mogą skorzystać naukowcy zajmujący się ewolucją, zachowaniami społecznymi i ekologią.
Słowa kluczowe
Odżywianie, socjalizacja, grupy owadów, wciornastki, gatunki pszczół