Jak ugryźć modele klimatyczne
Modele przyszłego klimatu Ziemi w dużej mierze opierają się na dokładnych rekonstrukcjach wcześniejszego klimatu, będąc potwierdzeniem dokonywanych prognoz. Szczególne znaczenie mają prognozy dotyczące minionych temperatur powierzchni morza, ponieważ są one decydującym czynnikiem układu klimatycznego Ziemi. Skład różnych izotopów tlenu w minerałach produkowanych przez organizmy morskie i zachowanych w formie skamielin może posłużyć do pomiarów na rzecz rekonstrukcji wcześniejszych warunków klimatycznych. Jednym z takich "zamienników" pozwalających określić właściwości pradawnych wód morskich są zęby rekinów, które zawierają sygnały geochemiczne (w tym izotopy tlenu) uwięzione w fosforanie apatytu. Ogromną zaletą fosforanu apatytu jest to, że zmienia się on bardzo szybko pod wpływem reakcji enzymatycznych. Jednocześnie bardzo powoli zmienia się w systemach nieorganicznych na przestrzeni geologicznych skal czasu, zachowując stosunek izotopowy tlenu w czasie powstawania. Skamieniałe zęby rekinów, ze względu na względną obfitość i stabilność geochemiczną ich tkanek, mogą zatem służyć do odtwarzania pradawnych warunków środowiska. Dane uzyskane na podstawie badań skamieniałych zębów mogą zostać porównane z tymi dotyczącymi zębów współczesnych rekinów. W finansowanym przez UE projekcie "Vertebrate isotopes and the environment" (VISE) przetestowano wiarygodność metody opartej na wykorzystaniu apatytów w skamieniałych zębach rekina w roli "zamienników". Dokonano tego poprzez porównanie ich do poddanych analizie zgubionych zębów współczesnych rekinów żyjących w akwariach morskich w kontrolowanych warunkach pod względem temperatury i składu wody. Dane uzyskane w ramach projektu VISE posłużą do opracowania testu krytycznego dotyczącego zastosowania i ograniczeń zamienników w postaci apatytu kręgowców do rekonstrukcji dawnych klimatów.
