Regeneracyjna terapia genowa zwyrodnienia siatkówki
Starcze zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) to chroniczna choroba postępująca, której rezultatem są starcze zmiany w siatkówce. Istnieją dwa typy AMD: wolno postępująca, niewaskularna forma oraz szybko postępująca, forma oślepiająca. W przypadku tej drugiej zauważono niskie poziomy czynnika PEDF, inhibitora waskularyzacji i silnego czynnika neurotroficznego oraz wysokie poziomy czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF) prowadzące do inwazji przestrzeni podsiatkówkowej przez naczyniówkowy system naczyń krwionośnych oraz przerwania architektury siatkówkowej. Obecne leczenie obejmuje comiesięczne zastrzyki z przeciwciałami anty-VEGF lub inhibitorami, a jego celem jest zapobiegnięcie neowaskularyzacji. Niemniej wysoki koszt i niska skuteczność tej strategii skutkują pojawieniem się potrzeby znalezienia terapii alternatywnej. Partnerzy finansowanego przez UE projektu TARGETAMD(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (oparta na transpozonach ukierunkowana terapia genowa ex vivo do leczenia starczego zwyrodnienia plamki żółtej) proponują transplantację genetycznie modyfikowanych komórek klasy GMP charakteryzujących się nadekspresją PEDF przy pierwszych badaniach klinicznych u ludzi jako rozwiązanie terapeutyczne w przypadku AMD. Spersonalizowana procedura wiąże się z wprowadzeniem ludzkiego genu PEDF do autologicznych komórek nabłonkowych pigmentu tęczówki ex vivo i transplantacji do przestrzeni podsiatkówkowej u pacjentów z AMD. Wprowadzenie genu PEDF w komórkach zostanie wykonane za pośrednictwem układu niewirusowego transpozonu SB, który ma zdolność do integracji z całym genomem komórek gospodarzy. Komórki poddawane transplantacji będą wydzielać czynnik antyangiogeniczny i neurotroficzny w przestrzeni podsiatkówkowej, który przyczyni się do zahamowania neowaskularyzacji naczyniówkowej i zregeneruje poprawną architekturę siatkówki. Badania przedkliniczne wykazały spójność produkcji wysokiej jakości produktu leczniczego do terapii genowej oraz dowiodły bezpieczeństwa i skuteczności metody in vivo u trzech gatunków i modeli. Udało się ukończyć procedurę opracowywania i produkcji nowych urządzeń, odczynników i plazmidów. Na ostatniej konferencji przedaplikacyjnej, na której zaprezentowano i omówiono dane przedkliniczne, szwedzki organ regulacyjny, Swissmedic, potwierdził adekwatność danych przedklinicznych do badań klinicznych. Partnerzy TARGETAMD są pewni, że udało się pokonać główne wyzwanie związane z procedurą powiązane z niewielką liczbą komórek izolowanych oraz są optymistycznie nastawieni co do tego, że badania kliniczne fazy Ib/IIa leczenia AMD za pomocą genetycznie modyfikowanych komórek autologicznych zmienią sposób leczenia AMD.
