Nowa terapia dystrofii mięśniowej
DMD jest nieuleczalną, zwyrodnieniową chorobą mięśni wywołaną mutacją w genie dystrofiny, będącym jednym z największych genów człowieka. W normalnych warunkach 79 elementów kodujących dystrofinę, łączy się w prawidłowo funkcjonujące białko. W przebiegu DMD mutacje niektórych z tych elementów, egzonów, uniemożliwiają powstanie funkcjonalnego białka. Z kolei w przebiegu dystrofii mięśniowej Becker (BMD) możliwe jest pojawienie się krótszej lecz funkcjonalnej formy tego białka. W rezultacie chorzy mogą chodzić, a ich długość życia nie jest skrócona. Strategie terapii, których celem jest przekształcenie genetyczne DMD w łagodniejszą postać, tj. w BMD, mogą przynieść pacjentom nową nadzieję. W tym celu naukowcy opracowali metodę, dzięki której komórkowa maszyneria pomija egzony, w których doszło do mutacji. Dotychczasowe prace koncentrowały się na pomijaniu egzonu 51 pre-mRNA pacjentów z DMD, a usunięcie go skutkowało przywróceniem otwartej ramki odczytu u niemal 13% chłopców z DMD. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu SKIP-NMD (A phase I/IIa clinical trial in Duchenne muscular dystrophy using systemically delivered morpholino antisense oligomer to skip exon 53) zaproponowali zastosowanie oligonukleotydów antysensownych wobec egzonu 53 jako łatę molekularną, pozwalającą uzyskać krótszą wersję dystrofiny. Przetestowano in vitro różne oligonukleotydy, korzystając początkowo z unieśmiertelnionych mioblastów od pacjentów z DMD z różnymi mutacjami egzonu 53. Bezpieczeństwo i skuteczność kliniczną najbardziej obiecujących oligonukleotydów antysensownych badano w randomizowanym badaniu klinicznym z grupą kontrolną, prowadzonym w UK, Francji i we Włoszech. Wyniki leczenia 25 dzieci, które otrzymywały codziennie wlew grupa oligonukleotydów, weryfikowano z użyciem obrazowania i spektroskopii mięśni metodą rezonansu magnetycznego. Trwa ocena wskaźników fizjoterapeutycznych, biologicznych i biochemicznych, która pozwoli określić ogólną skuteczność tego podejścia. Długoterminowo planuje się spersonalizować tę terapię RNA, korzystając z oligonukleotydów antysensownych, które pozwolą ominąć egzon z mutacją w poszczególnych przypadkach i uzyskać krótszą, funkcjonalną formę dystrofiny. Oczekuje się, że uda się w ten sposób spowolnić progresję choroby i poprawić jakość życia pacjentów.
Słowa kluczowe
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a, dystrofina, pomijanie egzonów, SKIP-NMD, badanie kliniczne
