Bezpieczne użycie leków podczas ciąży
Głównym celem projektu EUROMEDICAT (Euromedicat: Safety of medication use in pregnancy in relation to risk of congenital malformations) było zbudowanie systemu do ewaluacji bezpieczeństwa reprodukcyjnego. Możliwa jest więc systematyczna i porównawcza identyfikacja prawdopodobnych działań niepożądanych leków podawanych kobietom w ciąży. Zapewnienie lepszych informacji o teratogenności leków pomoże kobietom i ich lekarzom w podejmowaniu lepszych decyzji. Uczestnicy projektu ustanowili również i sprawdzili ogniwa łączące archiwa i kobiety cierpiące na przewlekłe choroby. Aby wygenerować potężne zestawy danych, wykorzystano i połączono 15 europejskich archiwów EUROCAT (sieć bazujących na populacji archiwów związanych z nadzorem epidemiologicznym nad wadami wrodzonymi) w 13 krajach i 7 baz danych służby zdrowia, obejmujących informacje dotyczące przepisywanych leków w 5 krajach. Uczestnicy projektu EUROMEDICAT przebadali innowacyjne metody łączenia archiwów wad wrodzonych z kohortami narażonych kobiet ciężarnych i bazami danych służby zdrowia. Centralna baza danych projektu EUROCAT została zaktualizowana i obecnie obejmuje ponad 166 000 wpisów dotyczących wad wrodzonych (CA), w tym przypadki przerwania ciąży z powodu wady płodu. Uwzględniono ponad 36 000 przypadków narażenia na lek wraz z kodami ATC spośród 7,2 miliona urodzeń w latach 1995-2012. Badacze skupili się również na trzech grupach z chorobami przewlekłymi — padaczką, cukrzycą i astmą — oraz grupie z przepisanymi selektywnymi inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Duża kohorta pacjentek z cukrzycą potwierdziła brak zwiększonego zagrożenia CA podczas zażywania analogów insuliny w porównaniu z jej ludzką wersją. Dane dotyczące leków przeciwastmatycznych wykazały pewne oznaki CA, lecz złożone wzorce farmakoterapii utrudniały analizę. Wyniki, w tym przeglądy literatury, wykazały istotność aktywnego leczenia astmy i unikania zapotrzebowania na stosowanie wysokich dawek leków, które mogą nasilać CA. Ponadto badacze znaleźli 15 przypadków specyficznego CA wynikających z zażywania SSRI, w tym wrodzone wady serca. Aby rozwiązać kolejny problem — wykorzystanie internetu do zakupu potencjalnie niebezpiecznych leków bez recepty — uzupełniono badanie a materiały na ten temat opublikowano. Ankiety online i zogniskowany wywiad grupowy pokazały istotność badania zachowań kobiet związanych z przyjmowaniem leków i wykorzystywaniem internetu w celu zdobycia informacji. Projekt ten może pomóc kobietom w ocenie zagrożenia i korzyści płynących ze stosowania leków. Stworzono również skuteczny system nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii w ciąży. Przygotowano zestaw zaleceń i opublikowano go w czasopiśmie Pharmacoepidemiology and Drug Safety.
Słowa kluczowe
Ciąża, bezpieczeństwo reprodukcyjne, CA, schorzenia przewlekłe, nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii
