Skaner do wykrywania toksycznych pleśni
Wszystkie rośliny uprawne są narażone na atak pleśni, które mogą wytwarzać szkodliwe, niestrawne mykotoksyny. Te z kolei mogą skazić produkty zwierzęce, w tym mięso. Konwencjonalne metody wykrywania tych toksyn są kosztowne, powolne i trudne w stosowaniu, a dotychczasowe rozwiązania spektroskopii w podczerwieni nie są dostatecznie czułe i nie dostarczają wiarygodnych wyników. W ramach finansowanego przez UE projektu MYCOSPEC (Novel infrared spectroscopic tools for mycotoxin determination in foodstuffs for increased food safety) opracowano i pomyślnie sprawdzono nową metodę. Celem prac było stworzenie prostego, przenośnego wykrywacza dla potrzeb przemysłu spożywczego i paszowego. Układ spektroskopowy wykrywa zmiany składu chemicznego spowodowane działalnością grzybów. Prace rozpoczęto od określenia potrzeb użytkowników docelowych, które posłużyły do opracowania ostatecznego projektu prototypu. Podczas szczegółowych testów zidentyfikowano dwa obiecujące przedziały widma umożliwiające wykrywanie amidów i węglowodanów. Dalsze testy pozwoliły dobrać optymalną szerokość i grubość falowodu do zastosowań w skali przemysłowej. Badacze przeprowadzili analizy różnego rodzaju stałych i płynnych produktów spożywczych konwencjonalnymi metodami wykrywania i nowym systemem spektroskopowym. Porównanie wykazało, że nowy system umożliwia mierzenie zawartości mykotoksyn w dwóch rodzajach stałych produktów spożywczych z dokładnością pomiarów od 77% do 95%. Ostateczny prototyp zawiera trzy główne zespoły funkcjonalne: optykę, elektronikę i oprogramowanie. Obudowa mieści również systemy pomocnicze, a całe urządzenie jest wytrzymałe i przenośne. Podczas testów funkcjonalnych urządzenie pomyślnie sygnalizowało obecność lub brak skażenia różnych próbek produktów żywnościowych z czułością przekraczającą poziomy wymagane przepisami. Tym samym dowiedziono poprawności koncepcji, a cały system jest gotów do rozwijania w zastosowaniach komercyjnych. Prace projektu MYCOSPEC pozwoliły opracować metodę prostego i niezawodnego wykrywania obecności mykotoksyn w produktach spożywczych. W przyszłości powinno to umożliwić zmniejszenie ilości odpadów żywnościowych i poprawę zdrowia publicznego, a tym samym znacząco odciążyć gospodarkę europejską.
Słowa kluczowe
Narzędzie spektroskopowe, żywność, mykotoksyny, podczerwień, MYCOSPEC, bezpieczeństwo żywności