Terapia skierowana w komórki macierzyste nowotworów złośliwych
Glejak wielopostaciowy jest najczęściej występującym guzem złośliwym u dorosłych. Dokonano wyraźnych postępów w określaniu zmian genetycznych, leżących u podłoża tej choroby, oraz metod leczenia chirurgicznego. Nie przełożyło się to jednak na znaczącą poprawę mediany ogólnej przeżywalności pacjentów. Coraz więcej danych wskazuje, że subpopulacja komórek nowotworowych ma właściwości komórek macierzystych i może tym samym odpowiadać za rozwój, utrzymanie i oporność guza. Zważywszy na inwazyjny charakter glejaka i słabe wskaźniki przeżywalności istnieje pilne zapotrzebowanie na innowacyjne strategie leczenia. Celem finansowanego przez UE projektu NOTCH PATHWAY IN GSC (Role of Notch signaling pathway in glioma stem cells) było zbadanie roli szlaku sygnałowego Notch w przebiegu glejaka wielopostaciowego. Szlak sygnałowy Notch jest obecny w prawidłowych komórkach macierzystych, a jego nadmierną reaktywność wiąże się z glejakiem wielopostaciowym. Jest więc potencjalnym celem molekularnym leków na tę chorobę. W tym kontekście konsorcjum wyizolowało komórki macierzyste od chorych na glejaka, aby móc wykryć nadmierną aktywność szlaku sygnałowego Notch. Stwierdzono, że szlak sygnałowy Notch jest częściowo indukowany przez TGFβ, molekułę która może przyczyniać się do utrzymywania glejaka. Naukowcy aktywowali szlak sygnałowy Notch w pochodzących od pacjentów kulturach komórkowych i odkryli, że spowodowało to zwiększoną ekspresję markerów komórek macierzystych, np. CD44. Przy inhibicji szlaku sygnałowego Notch inhibitorem γ-sekretazy liczba komórek macierzystych glejaka spadała, co wyraźnie podkreśla znaczenie tego szlaku dla przeżycia tych komórek. Liczba komórek macierzystych zmniejszyła się jeszcze bardziej znacząco, gdy zastosowano jednocześnie inhibitory receptorów TGFβ i Notch. Podsumowując, wyniki badania NOTCH PATHWAY IN GSC ukazują zależności między szlakami Notch i TGFβ oraz ich rolę w utrzymaniu komórek macierzystych glejaka wielopostaciowego. Konsorcjum jest zdania, że jednoczesne skierowanie leków przeciwko obu tym szlakom przyniesie większe korzyści terapeutyczne, niż stosowanie tych metod oddzielnie.
Słowa kluczowe
Komórki macierzyste nowotworów złośliwych, glejak wielopostaciowy, Notch, TGFβ, inhibitor receptora