Udoskonalanie diagnostyki grypy
W ciągu ostatnich kilku lat opracowano szereg narzędzi do rozpoznawania grypy w punkcie opieki. Działają one w technologii testu paskowego wykorzystującego przepływ boczny, są niezawodne, niedrogie i łatwe do wykonania. Szybkie testy mają jednak ograniczenia, do których należy niska czułość, brak możliwości rozróżniania między poszczególnymi szczepami wirusa grypy i mała uniwersalność. Istnieje zapotrzebowanie na testy w nowym formacie i nowych technologiach, aby móc oceniać szereg parametrów jednocześnie. W tym kontekście, w ramach finansowanego przez UE projektu FLUARRAY (Development and validation of a microarray based automated diagnostic system for the detection of influenza virus types and subtypes at point-of-care), naukowcy postanowili opracować system na bazie mikromacierzy do diagnozy grypy w punkcie opieki. Ta technologia pozwoliłaby zrewolucjonizować wydajność oznaczenia i zmniejszyć koszty. Oznaczenia na bazie mikromacierzy są obecnie przeprowadzane ręcznie i wymagają sprzętu nieprzystosowanego do laboratorium klinicznego. W projekcie FLUARRAY przekształcono skomplikowaną technologię mikromacierzy w łatwy i wydajny system diagnostyczny. System ten może jednocześnie przetwarzać setki oznaczeń na obszarze o powierzchni ludzkiego paznokcia. Umożliwi rozróżnianie wariantów hemaglutyniny (HA) i neuraminidazy (NA) u głównych szczepów ludzkich i zwierzęcych wirusów z próbek biologicznych. System składa się z miniaturowego oznaczenia immunologicznego na bazie mikromacierzy z przeciwciałami skierowanymi przeciwko dwóm białkom wirusa grypy, HA i NA. Oznaczenie wychwytuje rekombinowane białka znacznikowe, które są następnie wiązane przez wyznakowane fluorescencyjnie przeciwciała drugorzędowe. Jeśli w próbce występują wirusy grypy, białka znacznikowe są zastępowane przez antygeny wirusa, co osłabia zarejestrowany sygnał fluorescencji. Konsorcjum wytworzyło wszystkie komponenty molekularne oznaczenia, w tym przeciwciała monoklonalne, i przetestowało jego czułość. Naukowcy zwalidowali działanie systemu, lecz nie uzyskano jeszcze oczekiwanej czułości. Dużo pracy poświęcono wytworzeniu prototypu aparatu do zautomatyzowanego odczytu mikromacierzy, który dodawałby próbki i odczynniki do urządzenia przeprowadzającego oznaczenie. Aparat ma wbudowany moduł optyczny, który odczytuje wyniki oznaczeń immunologicznych mikromacierzy z czułością i w dynamicznym zakresie podobnym do najbardziej złożonych skanerów mikromacierzy. Przenośny system diagnostyczny FLUARRAY do stosowania w punkcie opieki pozwoli na wykonywanie setek oznaczeń immunologicznych jednocześnie z dużą rozdzielczością, co przyczyni się do lepszego diagnozowania grypy.
Słowa kluczowe
Grypa, diagnoza, mikromacierz, punkt opieki, hemaglutynina, neuroaminidaza, test immunologiczny, przeciwciała
