Nowatorskie podejście do leczenia cukrzycy
T2D jest złożoną, wieloukładową chorobą, która rozpoczyna się opornością na insulinę oraz zaburzeniem gospodarki glukozą w wątrobie i tkankach obwodowych. Skutkiem jest niedostateczne wydzielnictwo insuliny w komórkach β trzustki oraz podwyższony poziom glukozy we krwi. Wprawdzie coraz więcej danych sugeruje podłoże genetyczne T2D, jednak bezpośrednią przyczyną jest zachodni styl życia, który charakteryzuje się nadmiernym spożyciem pokarmów i brakiem aktywności fizycznej. Jednym z istotniejszych zdarzeń inicjujących T2D i jej rozwój jest wiązanie PPARγ, głównego regulatora adipogenezy, do receptora jądrowego hormonów. Tiazolidynodiony (TZD), związki skierowane przeciwko PPARγ, zwiększają wrażliwość na insulinę i stanowią dostępną obecnie grupę doustnych leków przeciwcukrzycowych. TZD mają niestety działania niepożądane i istnieje zapotrzebowanie na lepszą metodę leczenia T2D. W poprzednim badaniu naukowcy z finansowanego ze środków UE projektu FGF1T2D (FGF1: a novel metabolic regulator involved in insulin sensitization and glycemic control) odkryli, że podawanie czynnika wzrostu fibroblastów 1 (FGF1) myszom z cukrzycą miało podobne działanie na metabolizm jak TZD. Podczas projektu FGF1T2D badacze wyjaśnili tę obserwację: odkryli nowy, endokrynny szlak sygnałowy PPARγ-FGF1, który reguluje odpowiedź adaptacyjną na dietę o wysokiej zawartości tłuszczu. Wyniki projektu podkreślają znaczenie FGF1 jako niezbędnego regulatora remodelowania tkanki tłuszczowej, ponieważ myszy pozbawione FGF1 wykazywały fenotyp nasilonej cukrzycy. Podawanie pozajelitowe rekombinowanego FGF1 obniża poziom glukozy u myszy z cukrzycą niezależnie od insuliny, mogłaby to więc być metoda leczenia insulinooporności i T2D. Co ciekawe, ta cecha FGF1 była niezależna od aktywności mitogennej tego czynnika. FGF1 stymuluje też katabolizm lipidów w wątrobie, ograniczając stłuszczenie i stan zapalny w modelu niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Podsumowując, w projekcie FGF1T2D odkryto, że FGF1 może stanowić cel dla PPARγ i jest hormonem ograniczającym poziom glikemii i insulinooporności. Możliwe zastosowanie tego czynnika w T2D poszerza jego obecne wskazania, tj. wspomaganie gojenia ran i zrastania kości oraz leczenie chorób układu krążenia.
Słowa kluczowe
Cukrzyca typu 2, insulina, PPARγ, receptor jądrowy hormonów, tiazolidynodion, FGF1
