Głuche dzieci korzystające z języka migowego mają przewagę nad słyszącymi w wyrażaniu relacji przestrzennych.
Informacje przestrzenne docierają do naszego mózgu w każdej chwili, niezależnie od tego, czy biegniemy do samochodu, odbieramy telefon, czy tylko stoimy obok poruszającego się pojazdu. Podczas gdy język mówiony pomaga w wyjaśnianiu relacji przestrzennych z otaczającymi nas przedmiotami, komunikowanie wrażeń przestrzennych w języku migowym jest odmienne: mniej abstrakcyjne i bardziej symboliczne niż w przypadku języka mówionego. To nakierowało naukowców na zbadanie procesu uczenia się języka z uwzględnieniem tego, czy podąża on uniwersalnym torem bazującym na wrodzonym projekcie języka oraz na uniwersalnym wzorcu rozwoju pojęciowego. Aby odpowiedzieć na to pytanie, uczestnicy projektu LANGUAGE IN OUR HAND (Language in our hand: The role of modality in shaping spatial language development in deaf and hearing children) krzyżowo porównali uczenie się języka mówionego z językiem migowym. Jako studium przypadku wybrano migowy język turecki. Przebadano dzieci głuche i słyszące z tej samej grupy wiekowej, aby stwierdzić również, czy język migowy utrudnia, ułatwia, czy też nie ma wpływu na rozwój gestykulacji. Naukowcy porównali stwierdzenia dotyczące sytuacji statycznych i dynamicznych, takie jak "książka jest na stole", "kot skacze do pudełka" oraz "chłopiec chowa piłkę pod łóżko". Bazując na danych testowych z różnych grup wiekowych, zespół wydedukował, że podczas przetwarzania relacji umiejscowienia (np. w, na, pod) głuche i słyszące dzieci postępowały według analogicznego wzorca. Odkryto również, że w ocenie zależności punktu widzenia (np. lewa-prawa) dzieci głuche radziły sobie nawet lepiej niż dzieci mówiące. Ponadto okazało się, że dzieci używające języka migowego mają takie same umiejętności jak dorośli w tworzeniu wyrażeń dotyczących zdarzeń ruchowych (np. dziewczyna szła do samochodu). Kilka innych odkryć uczestników projektu potwierdziło, że uczenie przestrzenne u głuchych dzieci nie jest zahamowane (w odróżnieniu od poprzednich badań), a nawet może pod pewnymi względami górować w porównaniu z dziećmi mówiącymi, co podważa starsze badania i poglądy z tym związane. Wyniki te wzbogacą badania nad językiem migowym, jak również rozwojem poznania i języka przestrzennego. Odkrycia mogą pokierować uczeniem się języka przestrzennego zarówno u dzieci migających, jak i mówiących, aby wspomóc włączanie głuchych osób do społeczeństwa poprzez nauczanie ich języka migowego, jak również mówionego (np. poprzez bimodalną edukację dwujęzyczną), co w konsekwencji może wspomóc rozwój dzieci na całym świecie.
Słowa kluczowe
Język przestrzenny, dzieci głuche, uczenie się języka, język migowy, dzieci słyszące
