Skąd pochodzi nowoczesna estetyka?
INVENTING AESTHETIC (Inventing the aesthetic: A historic-theoretical approach) to finansowany ze środków UE projekt, którego celem jest zrekonstruowanie intelektualnych i duchowych postaw estetyki w oparciu o interpretację tekstów teoretycznych. Za źródła współczesnej estetyki uznaje się drugą połowę XVII i początek XVIII wieku. Badacze rozpatrywali estetykę jako zjawisko radykalnie współczesne, całkowicie odchodząc o tradycyjnego, używanego w filozofii piękna i historii sztuki znaczenia tego słowa. Takie podejście argumentowali faktem, że nowoczesna estetyka to coś, co wymagało odkrycia, rozwijania i zamanifestowania swojego istnienia jako osobnej gałęzi filozofii, co miało miejsce w czasie przejścia Europy w epokę nowoczesności. To „odkrycie” miało międzynarodowy i wielodyscyplinarny charakter i było powiązane z teologią, filozofią moralności, naukami przyrodniczymi, retoryką, epistemologią (psychologią), antropologią filozoficzną i literaturą konwersacyjną. W ten sposób chciano przywrócić harmonię między tym, co ludzkie, a tym, co boskie, oraz między jednostką a społecznością. Główne wysiłki skupiły się na zrozumieniu, jak w tym okresie interpretowano i stosowano pojęcie „gustus spiritualis” (smak duchowy). W wyniku postępującej sekularyzacji Europy niektóre koncepcje teologiczne przekształciły się w estetyczne. Doprowadziło to do powstania nowego spojrzenia na transcendencję zmysłową. Dodatkowo badacze przeanalizowali eseje Josepha Addisona, co pomogło im określić teoretyczny potencjał nowych koncepcji estetycznych. Ten nowy punkt widzenia pozwolił doprecyzować powiązania między nowoczesną estetyką a tradycyjną poetyką i retoryką. Jako alternatywę teoretyczną podczas projektu INVENTING AESTHETIC analizie poddano także prace F. Hutchesona odchodzące od głównego nurtu ówczesnej myśli teologicznej. Wyniki badania zostały przedstawione na sześciu konferencjach i dyskusjach warsztatowych, jak również opublikowane w postaci trzech artykułów w prestiżowych czasopismach akademickich. Z pewnością okażą się one przydatne w akademickich badaniach w dziedzinie estetyki.