Wykrywanie mutacji w przerzutach raka piersi
U około 25% chorych na raka piersi dochodzi do nieuleczalnych przerzutów. Podczas przerzutu komórki nowotworowe oddzielają się od guza pierwotnego i przedostają się do układu limfatycznego i krwionośnego w celu skolonizowania oddalonych narządów. Ze względu trudny dostęp do miejsc przerzutu, krążące komórki nowotworowe (CTC) mogą służyć jako komórki, które inicjują powstawanie guza przerzutowego. W oparciu o te informacje naukowcy z finansowanego przez UE projektu CAREMORE (Cancer responsiveness monitoring based on resistance mutations in CTCs) postanowili scharakteryzować CTC w krwi na poziomie molekularnym za pomocą dwóch połączonych metod. Pierwsza metoda polegała na wykrywaniu in situ czterech białek w CTC. Wyniki porównano z pierwotnym guzem. Zastosowana metodologia pozwoliła na ocenę obecności i aktywności ludzkiego nabłonkowego czynnika wzrostu 2 (HER2) charakteryzującego się zwiększoną ekspresją w przypadku raka piersi, a także dwóch białek – p4E-bp i pS6 znajdujących się dalej na szlaku sygnałowym PIK3CA. Badanie obejmowało detekcję fluorescencji przy użyciu dwóch przeciwciał skierowanych na to samo białko i barwienie jąder pojedynczych komórek CTC, dzięki czemu uzyskano podwójne wykrywanie, a co za tym idzie, większą dokładność. W celu izolacji i profilowania CTC konsorcjum opracowało nową metodę polegającą na umieszczeniu komórek z kożuszka leukocytarno-płytkowego na szklanym szkiełku i przeprowadzeniu podwójnego barwienia z użyciem przeciwciał przeciw cytokeratynie oraz przeciwko cząsteczce adhezyjnej komórek nabłonkowych (EpCAM). Po identyfikacji poszczególne CTC poddano emulsyjnej reakcji PCR w celu wykrycia różnych odmian mutacji genu PIK3CA. Wstępna kalibracja testów została przeprowadzona przy użyciu referencyjnych linii komórkowych, ale ostatecznie tę metodę zastosowano w celu prowadzenia terapii u pacjentów chorujących na raka piersi z przerzutami. Celem konsorcjum było w szczególności określenie skutecznej metody leczenia pacjentów z komórkami CTC o dodatnim statusie receptora HER2, u których guz pierwotny miał ujemny status HER2. Łącznie prace w ramach projektu CAREMORE dotyczyły jednego z głównych wyzwań związanych z onkologią, a mianowicie medycyny personalizowanej. Dostosowanie terapii do charakterystyk poszczególnych pacjentów powinno zwiększyć skuteczność leczenia i zminimalizować toksyczność.
Słowa kluczowe
Rak piersi, przerzuty, krążące komórki nowotworowe, CAREMORE, PIK3CA
