Ewolucja genetyczna i językowa
Karol Darwin uważał różnicowanie językowe za odpowiednik specjacji biologicznej. W ostatnich latach nowe techniki analityczne umożliwiły postępy w zakresie mapowania obu rodzajów zmian, wynosząc ten proces poza tradycyjne, uproszczone schematy. W ramach finansowanego z funduszy unijnych projektu NEFREX(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (New Zealand Estonian French research exchange scheme) opracowano nowe metody porównywania genetycznej historii gatunku ludzkiego z danymi lingwistycznymi. W obu przypadkach konsorcjum zbadało źródła różnorodności i różnicowania zarówno na szczeblu kulturowym, jak i genetycznym. Prowadzone prace skupiły się na rewolucji neolitycznej i prześledziły polodowcową ekspansję gatunku ludzkiego w Eurazji. W badaniu wykorzystano między innymi bayesowskie metody obliczeniowe umożliwiające analizę filogenetyczną i metody służące określaniu wcześniejszego pokrewieństwa w oparciu o haplotyp, a także opracowano nowe przybliżone bayesowskie metody obliczeniowe (ABC). Te ostatnie zostały dostosowane zarówno do potrzeb analizy poszczególnych danych, jak i analizy łącznej wykorzystującej zestawienia danych statystycznych. W ramach wymiany badaczy pomiędzy UE a krajami partnerskimi konsorcjum zorganizowało szkolenie dotyczące nowych metod przetwarzania danych. Przyjęło ono formę warsztatów, seminariów i spotkań indywidualnych. Dzięki inicjatywie NEFREX zacieśniono też współpracę pomiędzy partnerami, między innymi poprzez wymianę badaczy, która miała na celu wzbogacenie wiedzy i doskonalenie umiejętności pracy zespołowej naukowców z Europejskiej Przestrzeni Badawczej (EPB). Szkolenie przyczyniło się do podwyższenia standardów złożonej analizy danych i testowania hipotez. Badacze z EPB zdobyli również niezbędne doświadczenie w zakresie stosowania wspomnianych metod analitycznych w różnych kontekstach. Obejmowały one metody identyfikacji wspólnych dla poszczególnych genomów odcinków DNA, wykorzystanie tych odcinków w celu potwierdzenia wspólnego pochodzenia, a także zastosowanie studiów przypadku. Zespół opracował dwie aplikacje komputerowe wykorzystujące metodę ABC bez funkcji wiarygodności. Pierwsza z nich przeznaczona jest do analizy danych dotyczących całego genomu, natomiast druga – do łącznego porównania zbiorów danych lingwistycznych i danych w zakresie genetyki populacyjnej. Naukowcy przeprowadzili szereg badań mających na celu analizę powiązań pomiędzy językiem a genetyką. Przedmiotem prac badawczych były społeczności zamieszkujące Azję Środkową, które posługiwały się zarówno językami indoaryjskimi, jak i turkijskimi. Zespół porównał sporządzone w ten sposób drzewa filogenetyczne z istniejącymi różnicami kulturowymi, aby wykryć wcześniejsze zmiany językowe. Wyniki analiz dowiodły podobieństw genetycznych pomiędzy badanymi grupami. W ramach innego badania porównano dane zebrane wśród mieszkańców wysp Pacyfiku w celu zrozumienia polinezyjskich korzeni w obrębie diaspory austronezyjskiej. Rezultaty projektu NEFREX pomogą nam lepiej zrozumieć procesy losowe w kontekście pojawienia się genotypów związanych z chorobami. Prowadzone prace rzuciły nowe światło na oddziaływanie przekonań kulturowych przekazywanych za pośrednictwem języka na zmienność genetyczną, a także pozwoliły zgromadzić informacje dotyczące jej wpływu na stan zdrowia różnych społeczności.
