Nowe cele terapeutyczne leków przeciwgrypowych
Zwykle w walce z epidemią grypy stosowane są leki i szczepionki przeciwwirusowe. Jednakże wirus grypy – w ramach strategii unikania reakcji immunologicznej – potrafi mutować swój genom. To przesunięcie antygenowe zmniejsza skuteczność istniejących szczepionek, ponieważ wytwarzają one odporność tylko wobec określonych szczepów wirusa. Aby znaleźć nowe cele dla opracowywanych leków przeciwgrypowych, uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu INFLUENZA BUDDING zbadali procesy łączenia i namnażania się wirusów. Ich działania skoncentrowały się na poznaniu struktury wirusowego białka macierzy M2 i jego funkcji podczas namnażania. Badacze przeanalizowali mechanizmy molekularne odpowiedzialne za rozszczepianie błony komórkowej przez białko M2, w wyniku czego cząsteczki wirusa są uwalniane poza komórkę-gospodarza. Zespół przeprowadził mutagenezę wirusa i zbadał funkcje stworzonych przez siebie mutantów, wykonując szereg testów białkowych i wirusowych, a także doświadczenia polegające na namnażaniu wirusa in vitro. Wyniki wykazały, że hemaglutynina (HA), neuraminidaza (NA) i białka macierzy M2 i M1 są kluczowymi elementami struktury wirusowej. W szczególności M2 i HA oddziałują z określonymi domenami lipidowymi, podczas gdy domena transbłonowa NA jest najważniejszym determinantem inicjacji procesów łączenia i namnażania wirusa. Analiza biofizyczna ogona cytoplazmatycznego M2 pokazała, że właściwa lokalizacja helis M2 ma krytyczne znaczenie dla namnażania. To podkreśla znaczenie amfipatycznej natury białka M2 w łączeniu i namnażaniu. Dodatkowo wyniki badania sugerują, że mogą istnieć inne zawierające helisy amfipatyczne białka uczestniczące w różnych procesach namnażania komórek, w tym endocytozy niezależnej od klatryny oraz namnażania ciałek wielopęcherzykowych. Łącznie odkrycia projektu INFLUENZA BUDDING znacząco przyczyniły się do rozwoju wirusologii i pomogły uzyskać nieznane dotąd informacje na temat procesów namnażania się wirusa grypy. Co ważne, wskazują one kluczowe oddziaływania białko-białko i białko-lipidy, które można wykorzystać do opracowania terapii przeciwko wirusom. Oczekuje się, że badania przesiewowe leków, jakie zostaną przeprowadzone w niedalekiej przyszłości, pozwolą zidentyfikować nowe związki przeciwwirusowe, które okażą się skuteczne w walce z grypą.
Słowa kluczowe
Wirus grypy, INFLUENZA BUDDING, M2, HA, helisy amfipatyczne
