Zarządzanie ruchem lotniczym w przyszłości
Zespół projektu PARTAKE realizowanego w ramach programu „Horyzont 2020” zastosował innowacyjne procedury i technologie, aby stawić czoła nadchodzącym wyzwaniom w zakresie zarządzania ruchem lotniczym (ATM) w związku z rosnącym popytem na transport lotniczy. Inicjatywa ta jest finansowana w ramach wspólnego przedsięwzięcia SESAR, czyli partnerstwa publiczno-prywatnego powołanego w celu modernizacji europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym. Celem partnerów projektu była poprawa przepływu samolotów w europejskiej przestrzeni powietrznej i minimalizacja prawdopodobieństwo potencjalnych „konfliktów”. Do takich konfliktów dochodzi, gdy trasy co najmniej dwóch samolotów zbiegają się na chwilę w punkcie, w którym strefy bezpiecznej minimalnej odległości zostają potencjalnie utracone. Głównym założeniem było wyeliminowanie czynników zależnych od czasu i przestrzeni oraz zapewnienie lotniskom połączonym z systemem ATM całościowego oglądu sytuacji. „Obecnie, pomimo ogromnej ilości pozyskiwanych w czasie rzeczywistym danych dotyczących lotnisk, samolotów, sektorów przestrzeni powietrznej oraz tego, jak będą one ewoluować w przyszłości, nie ma narzędzi do analizy zależności czas-przestrzeń”, mówi koordynator projektu prof. Miquel Angel Piera. Członkowie konsorcjum wdrożyli innowacyjny system wspomagania decyzji, który koordynuje odloty zgodnie z informacjami lotniskowymi na temat dróg kołowania i dróg startowych, a także stanu lotniska. „Analizujemy przestrzenne i czasowe współzależności między torami lotu i wspieramy wdrażanie mechanizmów zaradczych, które zmniejszają prawdopodobieństwo interwencji kontrolera ruchu lotniczego, przy jednoczesnym zachowaniu pojemności przestrzeni powietrznej i preferencji linii lotniczych”, wyjaśnia prof. Piera. Cyfryzacja przestrzeni powietrznej Naukowcy opracowali nowe narzędzia do cyfryzacji, wspierające przestrzenną i czasową analizę informacji w ruchu lotniczym, aby zidentyfikować zdarzenia zbiegu tras (potencjalne konflikty). Stworzyli też narzędzie do wspomagania decyzji dla wielu lotnisk, aby ułatwić płynne zarządzanie odlotami. Kluczowym rezultatem nowych metod cyfryzacji przestrzennej i czasowej było utworzenie linii bazowej wspierającej projektowanie nowych wskaźników do analizy sytuacji konfliktowych, które uzupełniają konwencjonalne liczniki wejścia i obłożenia. Nowe proponowane dane pomiarowe są wyświetlane na desce rozdzielczej, która pokazuje oparte na czasie informacje o wybranych sektorach, lokalizacjach i czasie trwania konfliktów oraz związanych z nimi lotów. Ponadto nowe wskaźniki są wykorzystywane do obliczania środków zaradczych mających na celu utrzymanie pojemności przestrzeni powietrznej, zmniejszenie prawdopodobieństwa interwencji kontrolera i zachowanie preferencji użytkowników przestrzeni powietrznej. Projekt zapewnił także ramy do zarządzania niepewnością w torze lotu generowane na poziomie lotniska lub wynikające z warunków pogodowych. Korzyści dla wszystkich Projekt PARTAKE wydłuży żywotność niektórych obecnych narzędzi ATM poprzez zapewnienie im nowych funkcji, które rozszerzają wachlarz narzędzi dostępnych dla dostawców usług nawigacji lotniczej. Integracja z narzędziami decyzyjnymi opartymi na współpracy z portem lotniczym usprawni prognozowanie procesów na lotniskach i zapewni lepszą sekwencję odlotów w celu zwiększenia wydajności pasa startowego i zmniejszenia prawdopodobieństwa interwencji kontrolera ruchu lotniczego. Projekt przyniesie również korzyści użytkownikom przestrzeni powietrznej, ponieważ zmniejszy potrzebę rozwiązywania konfliktów i poprawi akceptowalność nowych technologii poprzez angażowanie użytkowników końcowych podczas walidacji i projektowania ostatecznego interfejsu człowiek-maszyna. „Narzędzie koordynujące odloty samolotów między portami lotniczymi, pozwalające na uniknięcie konfliktów w strefie powietrznej, zapewni korzyści ekonomiczne liniom i portom lotniczym oraz poprawi punktualność pasażerów”, podsumowuje prof. Piera.
Słowa kluczowe
PARTAKE, konflikt, lotnisko, zarządzanie ruchem lotniczym (ATM), przestrzeń powietrzna
