Przeglądaj sieć, po prostu patrząc i myśląc
Korzystanie z myszy i klawiatury wymaga precyzyjnej kontroli motorycznej nad silnie unerwionym i umięśnionym układem. Niedawno opracowane alternatywne sposoby uzyskiwania dostępu do sieci obejmują sterowanie za pomocą oka i umysłu. Dalsze rozwijanie tych technologii wynikło z potrzeb osób niepełnosprawnych. Potencjalnymi użytkownikami końcowymi mogą być osoby, które zachowały funkcje intelektualne, jednak mają ograniczoną kontrolę nerwowo-mięśniową, np. osoby z dystrofią mięśniową, stwardnieniem rozsianym, chorobą Parkinsona czy też urazami rdzenia kręgowego. Bycie na bieżąco ze światem cyfrowym Aby uniknąć sytuacji, w której osoby z deficytami funkcjonalnymi tracą kontakt z szybko rozwijającym się społeczeństwem internetowym, projekt MAMEM opracował rozwiązanie GazeTheWeb. „Jest to sieć służąca do w pełni funkcjonalnego przeglądania Internetu z wykorzystaniem danych wprowadzanych wzrokowo. Integruje wygląd oraz funkcję kontrolowania stron internetowych z wodzeniem wzrokiem”, wyjaśnia dr Spiros Nikolopoulos, badacz projektu MAMEM. GazeTheWeb łączy ekstrakcję elementów ze strony i emulację tradycyjnych urządzeń sterujących z przeglądarką, by zapewniać sprawny i niezawodny dostęp do Internetu. „Rozwiązanie to nie tylko umożliwia efektywną interakcję ze stroną internetową (przewijanie i klikanie odnośników), ale też pozwala na przeglądanie menu w podstawowym zakresie, na przykład dodawanie zakładek”, stwierdza dr Nikolopoulos. „Jednakże w projekcie MAMEM poszliśmy dużo dalej niż tylko umożliwienie interakcji opartej na ruchu oka. Wyposażyliśmy system GazeTheWeb w interfejs mózg-komputer (BCI) ze sterowaną wzrokiem klawiaturą pozwalającą na korygowanie błędów”, dodaje. Pisanie z wykorzystaniem oczu to proces podatny na błędy, który często wymaga, by użytkownik patrzył poza główny obszar pisania i naciskał klawisz backspace, by się cofnąć. Aby tego uniknąć, badacze wykorzystali naturalną funkcję mózgu działającą, gdy użytkownik zda sobie sprawę z popełnienia błędu. Taki powiązany z błędami potencjał można zobaczyć w sygnałach elektroencefalograficznych (EEG). „Zamiast prosić użytkownika o naciśnięcie klawisza backspace w przypadku błędu, wdrożyliśmy system, który umożliwia wykonanie tego działania mózgowi poprzez wykorzystanie wygenerowanych sygnałów EEG do wykrycia potencjału powiązanego z błędami”, wyjaśnia dr Nikolopoulos. Ten doskonały przykład skutecznego połączenia wodzenia wzrokiem z BCI opartym na EEG opublikowano w Nature’s Scientific Reports. Badanie dotyczące GazeTheWeb W trakcie fazy I pilotażowych badań oceniono platformę MAMEM w środowisku kontrolowanym pod kątem jej użyteczności i praktyczności. 18 sprawnych fizycznie uczestników oraz 16 uczestników z chorobami nerwowo-mięśniowymi, chorobą Parkinsona oraz urazami rdzenia kręgowego korzystało z platformy przez kilka godzin i zrealizowało zestaw specjalnie opracowanych zadań. W fazie II oceniono platformę MAMEM w środowisku niekontrolowanym – w domach użytkowników. Przeszkolono ich, wykorzystując laptopa z systemem MAMEM, który posłużył im do wykonywania codziennych czynności na komputerze. Ich działania online monitorowano i zapisano na potrzeby dalszej analizy. Przez i po skorzystaniu z systemu wypełniono kwestionariusze służące ocenie platformy z perspektywy użytkownika. Przyszła koncentracja na GazeTheWeb, analiza rynku Po kompleksowej ocenie konsorcjum zdecydowało się uczynić system GazeTheWeb samym sednem wysiłków związanych z wykorzystaniem projektu. Wszystkie pozostałe technologie MAMEM posłużą za dodatki uzupełniające lub rozszerzające funkcje GazeTheWeb. Na przykład w ramach projektu MAMEM zmodyfikowano również popularną grę TETRIS (gra wideo polegająca na dopasowaniu elementów, przypominająca puzzle) i utworzono MM-Tetrisa, niewymagającą użycia rąk wersję gry, w której steruje się spojrzeniem i umysłem. „Uważamy, że system GazeTheWeb jest najlepiej dopracowanym produktem MAMEM. Możliwe, że wiodący partner, Uniwersytet Koblencja-Landau, może utworzyć jego wersję, by wykorzystać platformę, korzystając ze wsparcia w formie finansowania w zamian za udział w kapitale własnym lub innego instrumentu przyspieszającego rozwój biznesu”, stwierdza dr Nikolopoulos.
Słowa kluczowe
MAMEM, oko, GazeTheWeb, platforma, przeglądanie sieci, sygnał EEG, interfejs mózg-komputer, badanie pilotażowe
