Hubble sięga do najsłabiej świecących gwiazd w gromadzie kulistej
Teleskop kosmiczny Hubble�a umożliwił obserwację niedostrzegalnych dotychczas najsłabiej świecących gwiazd w gromadzie kulistej, która skupia setki tysięcy gwiazd. To ważne odkrycie rzuca nowe światło na powstanie i wiek Wszechświata. Gromada znana jako NGC 6397 jest jednym z najbliższych Ziemi skupisk gwiazd, a ostatnie odkrycia stanowią dokończenie przeglądu, któremu poddawana była ta gromada, i prowadzą do skompletowania identyfikacji wszystkich gwiazd wchodzących w jej skład. Zespół prowadzony przez Harveya Richera z University of British Columbia zaprezentował wyniki badań w dniu 17 sierpnia na Kongresie Generalnym Międzynarodowej Unii Astronomicznej 2006, który odbył się w Pradze w Czechach, a także w czasopiśmie "Science". - W tej gromadzie nie ma już gwiazd spalających wodór. Nie ma już żadnych jeszcze słabiej świecących gwiazd do odkrycia. Okryliśmy tam gwiazdy o najmniejszej masie, w których wnętrzu mogą zachodzić stabilne reakcje jądrowe. Gwiazdy o mniejszej masie utraciły swą jasność na wcześniejszych etapach historii gromady i obecnie świecą zbyt słabo, aby mogły być obserwowane - powiedział dr Richer. Teleskop Hubble�a jest wspólnym projektem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) i Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA). Według informacji uzyskanych z ESA, światło emitowane przez te najsłabiej świecące gwiazdy w gromadzie można porównać do widocznej z Ziemi urodzinowej świeczki zapalonej na Księżycu, jeżeli rzeczywiście byłaby ona widoczna. Gromada NGC 6397 jest oddalona od Ziemi o 8500 lat świetlnych. Informacje dostarczane przez teleskop Hubble�a potwierdziły wcześniejsze, lecz jak dotąd niepoparte obserwacjami hipotezy, że temperatura białych karłów jest na tyle niska, aby ich struktura chemiczna ulegała zmianie. To sprawia, że kiedy gwiazdy stygną, wydają się bardziej niebieskie niż czerwone. Te słabo świecące gwiazdy były niegdyś nawet osiem razy większe niż Słońce, ale już dawno wyczerpały się zasoby ich paliwa. Nawet gwiazdy o większej masie przeszły przez stadium supernowej, w efekcie którego powstały gwiazdy neutronowe, czarne dziury lub nic. Logika podpowiada, że wiek Wszechświata musi być co najmniej równy wiekowi najstarszych gwiazd. Białe karły stygną w regularny, możliwy do przewidzenia sposób, co sprawia, że szacunki dotyczące ich wieku są bardzo dokładne. Stosując tę technikę dr Richer i jego zespół szacują wiek gromady NGC 6397 na około 12 miliardów lat. Natomiast wiek Wszechświata ocenia się obecnie na około 13,5 miliarda lat. Zaawansowana kamera badawcza teleskopu Hubble�a, zainstalowana zaledwie w 2002 r., pomogła zespołowi dr Richera przeprowadzić prawie pięciodniową eksplorację gromady, w celu wychwycenia słabo świecących gwiazd. Bardzo wysoka rozdzielczość kamery umożliwiła badaczom wyizolowanie gwiazd tworzących gromadę i odróżnienie ich od innych gwiazd na tym samym wycinku nieba, znajdujących się przed lub za analizowanym skupiskiem.