Komisja Europejska ogłasza projekty pierwszych wspólnych inicjatyw technologicznych
Komisja Europejska przyjęła projekty inicjatyw w dwóch strategicznych sektorach przemysłu i jest obecnie na dobrej drodze do stworzenia pierwszych europejskich partnerstw publiczno-prywatnych w celu pobudzenia sektora badań i rozwoju. Komisja przedstawiła dwie wspólne inicjatywy technologiczne (JTI) o wartości około 5 miliardów euro, z których jedna, zwana ARTEMIS (Advanced Research and Technology for Embedded Intelligence and Systems), dotyczy wbudowanych systemów obliczeniowych, a druga (Innovative Medicines Initiative) - leków innowacyjnych. Te dwie wspólne inicjatywy technologiczne połączą inwestycje sektora prywatnego i europejskie fundusze publiczne, tworząc jeden ogólnoeuropejski program badawczy, kierujący się potrzebami przemysłu i skoncentrowany na jasno określonych wspólnych celach technologicznych i ekonomicznych. - Europa potrzebuje nowego podejścia do badań w obiecujących dziedzinach w celu poprawy naszej konkurencyjności i stopy życiowej- powiedział komisarz ds. nauki i badań naukowych UE Janez Potočnik. - Projekty pokazują, że Komisja Europejska potrafi myśleć odmiennie, wtedy, kiedy Europa właśnie tego potrzebuje. Przy nowo tworzonych wspólnych inicjatywach technologicznych (JTI) odejdzie się od tradycyjnego schematu finansowania poszczególnych projektów ze środków publicznych, koncentrując się na modelu programów badawczych na wielką skalę, poświęconych wspólnym strategicznym celom badawczym w poszczególnych sektorach przemysłu. Komisja Europejska ma nadzieję, że to nowe oddolne podejście pobudzi europejskie inwestycje w badania i rozwój oraz umożliwi stworzenie masy krytycznej poprzez zjednoczenie fragmentarycznych działań, jakie są obecnie prowadzone. ARTEMIS skupi się na niewidzialnej technologii (systemy wbudowane) obecnej w dzisiejszych czasach w wielu urządzeniach, od samochodów, samolotów i telefonów komórkowych, poprzez sieci energetyczne i fabryki, aż po pralki i telewizory. Budżet projektu na badania wyniesie łącznie 2,7 miliarda w ciągu siedmiu lat, z czego około 60 procent środków ma pochodzić od przemysłu, 410 milionów z Komisji, a 800 milionów z państw członkowskich. Inicjatywa w sprawie leków innowacyjnych (IMI) stawia sobie za cel rozwój nowej wiedzy, narzędzi i metod, aby lepsze i bezpieczniejsze leki były szybciej dostępne na rynku. W ramach tego programu na inwestycje w ciągu 7 lat przeznaczy się 2 miliardy euro. Wkład Wspólnoty w wysokości 1 miliarda zostanie w całości przekazany małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) oraz uczelniom wyższym na badania, które mogą zostać wykorzystane w przemyśle farmaceutycznym. Natomiast duże firmy przeznaczą taką samą kwotę dla tych samych MŚP i uczelni. Inicjatywa IMI przyczyni się zatem do zwiększenia prywatnych inwestycji w B+R, poprawy transferu wiedzy pomiędzy uczelniami i biznesem oraz włączenia małych przedsiębiorstw w europejskie badania naukowe. Choć JTI w znacznym stopniu skorzystają ze środków publicznych, Komisja nalega na opracowywanie nowych inicjatyw badawczych w taki sposób, by pod względem administracyjnym zapewnić maksymalną szybkość i elastyczność, minimalne obciążenie struktur administracji oraz niskie koszty ogólne, w przedziale 1,5-4 procent całkowitego budżetu. Inicjatywy będą realizowane przez wspólne przedsiębiorstwa, które zostaną utworzone na podstawie rozporządzeń Rady, zgodnie z przepisami art. 171 Traktatu ustanawiającego WE. Każda JTI będzie zarządzana przez wspólne przedsiębiorstwo finansowane zarówno przez sektor przemysłu, jak i sektor publiczny (europejski i/lub krajowy) - powiedział komisarz Potočnik. Zostaną one utworzone zgodnie z prawem Wspólnoty, nadrzędnym dla tego rodzaju organizacji. Zaprojektowaliśmy je w sposób zapewniający niezbędną elastyczność i umożliwiający ich funkcjonowanie w formie partnerstw prywatnych/publicznych, gwarantując jednocześnie właściwe wykorzystanie funduszy wspólnotowych. Projekt Komisji dotyczący każdej z inicjatyw zostanie przedstawiony Radzie ds. Konkurencyjności 21 i 22 maja z nadzieją, że rozporządzenia zostaną przyjęte podczas portugalskiej prezydencji i obie inicjatywy JTI ruszą na początku 2008 r. Kolejnymi potencjalnymi kandydatami do wspólnych inicjatyw technologicznych są takie dziedziny jak nanoelektronika, czyste niebo (zwiększenie ekologiczności aeronautyki), wodór i ogniwa paliwowe oraz globalne monitorowanie środowiska i bezpieczeństwa. Nowe projekty spodziewane są już wkrótce. - Nie jestem w stanie wystarczająco dobitnie przedstawić prawdziwie przełomowego charakteru naszych propozycji. Jego zrozumienie będzie wymagało dużego zaangażowania wszystkich zainteresowanych: przemysłu, Komisji, państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego. Momentami może się to okazać niełatwe. Ale jest to kwestia zbyt ważna, żeby nie próbować i nie udostępnić wszystkiego, co mamy - podsumował Komisarz.