Technologia pozwala na świeże spojrzenie na Ateny epoki przedklasycznej
Powszechnie wiadomo, że starożytne Ateny i otaczający je region, Attyka, były miejscem narodzin demokracji oraz ośrodkiem filozofii, polityki i sztuki, które stały się fundamentami zachodniej cywilizacji. Ale jaką pełniły rolę przed okresem klasycznym? Jakie było znaczenie Aten w okresie między 1450 a 500 r. p.n.e? To pytanie postawiono w finansowanym przez UE projekcie LandsofMeaning, realizowanym przy wsparciu programu „Maria Skłodowska-Curie”. „Ten okres w historii zbiega się z początkiem rozwoju miast oraz gospodarki, handlu i norm społecznych, które wiążą się z urbanizacją”, mówi Nikolaos Arvanitis, badacz z Université Panthéon-Sorbonne i koordynator projektu LandsofMeaning. „Niestety wiele aspektów tych procesów historycznych jest słabo zbadanych, głównie z powodu braku analizy przestrzennej”. Korzystając z nowoczesnych cyfrowych technologii kartograficznych, takich jak systemy informacji geograficznej (GIS), badacze ponownie przyglądają się danym archeologicznym pochodzącym z tego przedklasycznego okresu. Efektem jest świeże spojrzenie na tę ważną, ale często pomijaną część europejskiej historii.
Starożytne mapy Google Earth
Centralnym punktem projektu LandsofMeaning jest intuicyjny system informacji archeologicznej. Dzięki połączeniu oprogramowania CAD, relacyjnych baz danych i bazy danych geograficznych GIS, system pełni rolę zintegrowanej platformy technologii cyfrowych i nowoczesnych instrumentów archeologicznych oraz socjologicznych. Końcowym rezultatem jest system mapowania umożliwiający dodawanie wartości topograficznych do danych graficznych i tekstów, dzięki któremu archeolodzy mogą uzyskać pełniejszy obraz konkretnego czasu i miejsca w historii. Zdaniem Arvanitisa, dodanie inskrypcji i źródeł literackich do elementów fizycznych mapy pozwala na wykorzystywanie zapytań przestrzennych o ogromnym potencjale heurystycznym. „Możemy w końcu zobaczyć starożytny krajobraz i sieci osadnicze Attyki, a także badać związane z nimi koncepcje intelektualne”, mówi. „Wyobraźmy sobie starożytne mapy Google Earth, takie, które pozwalają nam podróżować w czasie – to jest istota systemu LandsofMeaning”.
Rozwiązanie w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego
Arvanitis prowadził badania na Université Panthéon-Sorbonne, który słynie na całym świecie z wysokiego poziomu studiów archeologicznych. „Nie wyobrażam sobie lepszego miejsca do prowadzenia moich badań”, mówi Arvanitis. „Współpraca z opiekunem projektu układała się doskonale, a cały wydział z otwartością odnosił się do projektu”. Co więcej, wydział włączył projekt do ogólnego programu nauczania i badań. Elementem tych działań było zorganizowanie specjalnego kursu dla doktorantów, pomagającego im w wykorzystaniu nowych technologii cyfrowych i systemu informacji archeologicznej do ich własnych badań. Arvanitis miał także okazję przedstawić grupie licealistów z ubogiej dzielnicy Aten interaktywną prezentację dotyczącą historii miasta, opierającą się na technologii mapowania opracowanej podczas projektu. „Jestem dumny, że dzięki projektowi LandsofMeaning opracowaliśmy sposób na pokazanie, a nie tylko opowiedzenie, pełnego znaczeń życiorysu dawnego życia i tworzenia społeczności”, dodaje Arvanitis. „Chcę kontynuować rozwój programu, którego celem jest dostarczenie naukowcom rozwiązania umożliwiającego ocenę, promowanie i ochronę naszego dziedzictwa kulturowego na wielką skalę”.
Słowa kluczowe
LandsofMeaning, Université Panthéon-Sorbonne, Ateny epoki przedklasycznej, archeolog, mapowanie cyfrowe, Ateny, Attyka, program Maria Skłodowska-Curie, systemy informacji geograficznej, GIS, Google Earth, starożytność