Innowacyjne narzędzia geoprzestrzenne do szybszego, prostszego i tańszego kreślenia map własności gruntów w Afryce Wschodniej
Mila Koeva, koordynatorka finansowanego przez UE projektu its4land(odnośnik otworzy się w nowym oknie), zauważa: „Szacuje się, że ponad 70 % praw własności do gruntów w krajach rozwijających się nie zostało uwzględnionych na żadnych mapach, a tradycyjne metody geodezyjne są zbyt czasochłonne i kosztowne, by je stosować w tym przypadku”. Administracja gruntami w Afryce Subsaharyjskiej nie jest prosta, między innymi ze względu na niepełne rejestry aktów własności oraz innych instrumentów majątkowych, a także nierozwiązane i narosłe spory, które utrudniają prowadzenie małych i wielkich inwestycji. Koeva komentuje to następująco: „Widać wyraźnie potrzebę wprowadzenia innowacji, które umożliwią szybkie i opłacalne przygotowywanie map”.
Kluczowa rola innowacji z zakresu TIK w ustalaniu praw własności
Partnerzy projektu opracowali nowatorski pakiet narzędzi umożliwiających rejestrację praw własności. Pakiet korzysta z technologii geoinformacyjnych i spełnia wymagania użytkowników, takich jak lokalne społeczności, MŚP, organizacje pozarządowe (NGO) czy rządy. Przeprowadzona akcja wzmacnia istniejącą już współpracę strategiczną między UE a Afryką Wschodnią. Partnerzy zebrali odpowiednie dane, przeprowadzili program pilotażowy i zademonstrowali działanie narzędzi wśród wiejskich społeczności Etiopii, Kenii i Rwandy. Jak mówi Koeva: „Narzędzia te stanowią odpowiedź na poważny problem, jakim jest konieczność szybkiego i taniego naniesienia na mapy milionów niezarejestrowanych praw własności gruntów w Afryce Subsaharyjskiej. Wiele spośród istniejących rozwiązań do przygotowywania map własności gruntów, korzystających z TIK, nie sprawdziło się w tym regionie. Powoduje to narastanie sporów i utrudnia inwestycje, na czym tracą najbiedniejsi”. Narzędzia są wprowadzane na rynek jako produkt lub jako usługa i w ten sposób udostępniane szerszemu gronu odbiorców.
Przybornik administratora gruntami oraz dostępne modele
Aby ocenić konkretne potrzeby kluczowego interesariusza, możliwości wykorzystania oraz gotowość użytkowników końcowych do zapisywania informacji o prawach własności gruntów, zespół its4land zwizytował regiony w trzech krajach, w których miałby być wykorzystywany pakiet narzędzi, i przeprowadził niezbędne warsztaty. Koeva dodaje: „Przygotowaliśmy jedną z pierwszych ocen potrzeb o pełnej szczegółowości w dziedzinie administracji gruntami”. Narzędzie o nazwie SmartSkeMa(odnośnik otworzy się w nowym oknie) pobiera z mapy informacje o obiektach reprezentowanych na niej odpowiednimi symbolami. Składa się ze specjalistycznego modelu domeny oraz powiązanego z nim wizualnego języka umożliwiającego szkicowanie, systemu automatycznego rozpoznawania i wyodrębniania obiektów na szkicach oraz system, który pozwala integrować naszkicowane informacje z istniejącymi zbiorami danych z odniesieniami geograficznymi za pomocą reprezentacji jakościowej. Narzędzie SmartSkeMa sprawdzi się w działaniach organizacji NGO oraz prywatnych, instytutów badawczych oraz agencji rządowych, które w trakcie pracy w terenie lub do oznaczania zasobów naturalnych stosują szkice. Członkowie zespołu opracowali wytyczne dla dronów dotyczące zbierania danych, a także zaprojektowali, przetestowali i ocenili konfigurowalne procedury pracy dla administracji gruntami. Przygotowali też spis zasad oraz wymogów prawnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) uwzględniający procedury zbierania danych przez drony w tych trzech krajach. Do krajów docelowych dostarczono też trzy drony, które będą przygotowywać mapy własności gruntów. Zespół opracował także dostępne na zasadach otwartego oprogramowania narzędzie(odnośnik otworzy się w nowym oknie), które w interaktywny i automatyczny sposób pozyskuje granice katastralne na podstawie obrazów pochodzących z teledetekcji. Rozwiązanie to ma poprawić opłacalność i dokładność obecnych procedur mapowania, a także skrócić ich trwanie. Platforma publikowania i udostępniania(odnośnik otworzy się w nowym oknie) ułatwia implementację zadań powiązanych z systemami administracji gruntami. Pozwala uruchamiać, integrować i rozpowszechniać procedury i funkcje procedur pracy administracji gruntami. Model zarządzania potencjałem budownictwa i rozwijania go(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wspomaga wdrażanie i ocenę narzędzi its4land w sposób, który będzie uwzględniać potrzeby interesariuszy. Zrównoważony model biznesowy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) pokazuje, w jaki sposób wprowadzić te narzędzia na rynek. Koeva podsumowuje: „Nowatorskie narzędzia TIK its4land i powiązane z nimi modele ulepszają proces przygotowywania map własności gruntów, ponieważ zapewniają szybszy i tańszy sposób rejestrowania praw własności gruntów w krajach Afryki Wschodniej. Dzięki nim lokalne społeczności i rządy mogą orzekać w sprawach własności gruntów, wyznaczać i badać granice tych gruntów, a także zbierać dotyczące ich informacje, które zdecydowanie zbyt długo były nieosiągalne lub pozostawały ukryte”.
