Bezpieczne i przyjazne środowisku rozwiązania do tłumienia ognia w ładowniach samolotów
Wybuch pożaru w ładowni samolotu może mieć katastrofalne skutki, więc zapobieganie mu już we wczesnym stadium jest kluczowym działaniem zapewniającym pasażerom przeżycie, a samolotowi bezpieczeństwo. Nadeszła pora, by znaleźć zastępnik dla halonu, który nie będzie ustępować mu skutecznością, a będzie znacznie bardziej przyjazny środowisku. Produkcji halonu zaprzestano jakiś czas temu, zaś data odejścia od użycia tego środka została wyznaczona w umowach Protokołu montrealskiego na rok 2040. Zastępniki rozważa się pod kątem ich wskaźnika ODP, potencjału zwiększania globalnego ocieplenia, toksyczności, łatwopalności oraz potencjału narażenia.
Ekologiczna technologia daje obiecujące wyniki
Finansowane ze środków UE konsorcjum EFFICIENT postawiło sobie za cel wskazanie i przebadanie potencjalnie alternatywnych środków tłumienia ognia, które spełniałby kryteria przyjęcia odpowiedniej minimalnej normy sprawności ustalonej przez Federalną Administrację Lotnictwa dla zastępnika halonu w systemach tłumienia ognia w lukach ładunkowych samolotów. Jest to część europejskiego programu badawczego Clean Sky. „Badania prowadzone w trakcie realizacji projektu wykazały, że azot wykazuje wszystkie niezbędne właściwości, by zastąpić halon w charakterze środka tłumiącego ogień w systemach bezpieczeństwa przeciwpożarowego stosowanych w statkach powietrznych”, wyjaśnia Suresh Sampath, główny badacz projektu EFFICIENT. Początkowo zespół przeprowadził na niewielką skalę badania z użyciem palnika z wirującym stożkiem, by ocenić projekt rozwiązania oraz stężenie, przy którym azot zaczyna przejawiać właściwości gaszące. Przeprowadzono także testy na modelach ekranowania statków w chwili wybuchu. Badanie to pozwoliło ocenić stężenie azotu niezbędne do przeprowadzenia symulacji pożarów w dużej skali, które zostały przeprowadzone na Uniwersytecie Cranfield.
Zgodność z normami przemysłu lotniczego
Symulator ładowni został zaprojektowany i wyprodukowany zgodnie z wymogami normy minimalnej sprawności, z zachowaniem wymiarów, jakie są stosowane w samolotach szerokokadłubowych. Sampath dodaje: „System EFFICIENT Fire Knockdown System (EFKS) został zaprojektowany i wyprodukowany zgodnie z wymogami środowiskowymi i procedurami testowymi dla sprzętu lotniczego RTCA.” Podczas konstrukcji symulatora zastosowano te normy. Również na ich podstawie dostarczano odpowiednią ilość azotu podczas symulacji różnych rodzajów pożarów. System EFKS natychmiast dostarcza odpowiednią ilość azotu do ładowni, by szybko i skutecznie powstrzymać rozprzestrzenianie się ognia. Dodatkowy system dostarcza azot już znacznie wolniej przez około 30 minut po początkowym intensywnym wstrzyknięciu. Jego działanie zostało z powodzeniem sprawdzone przez firmę Airbus oraz Instytut Fizyki Budowli im. Fraunhofera, których siedziby mieszczą się w Monachium, w Niemczech. Sampath mówi: „Dzięki perfekcyjnej współpracy między uczestnikami projektu udało się ukończyć to trudne i złożone zadanie”. Dzięki temu przeprowadzono serię badań o wysokim stopniu ryzyka w warunkach pełnego bezpieczeństwa i przy minimalnym wpływie na środowisko. Sampath wskazuje na najważniejszy jego zdaniem wynik: „zgromadzenie dowodów doświadczalnych potwierdzających tezę, że azot sprawdza się wystarczająco dobrze jako środek tłumienia ognia i zachęcających do wdrażania tego rozwiązania. Uzyskane wyniki będą impulsem do podjęcia dalszych badań, które pozwolą doprowadzić tę technologię do pełnej dojrzałości, dzięki czemu halon 1301 zostanie w końcu zastąpiony azotem. W ten sposób zdołamy wyeliminować negatywny wpływ halonu na środowisko”.
Słowa kluczowe
EFFICIENT, ogień, azot, tłumienie ognia, halon 1301, EFKS
