Duurzame landbouw op basis van lokale peulvruchten
Voedselsystemen hebben een aanzienlijke koolstofvoetafdruk die wereldwijd verantwoordelijk is voor een derde van de uitstoot van broeikasgassen. De sector dient dus met spoed duurzamer te worden. Kleine peulvruchten kunnen een enorm verschil maken. “De meeste uitstoot uit de landbouw is afkomstig van vee, zoals koeien en varkens, en het gebruik van kunstmeststoffen op basis van stikstof”, vertelt Pietro Iannetta, agro-ecoloog bij het James Hutton Institute. “Peulvruchten zijn daarentegen een duurzame voedingsbron, zowel voor voedsel als voor diervoeder, en kunnen ook worden gebruikt als natuurlijke stikstofmeststof.” En hoewel er in Europa een grote vraag is naar peulvruchten, wordt het overgrote deel helaas geïmporteerd, voornamelijk in de vorm van sojabonen en voor diervoeder. Vaak komen ze daarbij uit kaalgeslagen regenwoud. “Om de voedselzekerheid en het welzijn op milieugebied te beschermen en de stap naar gezondere voeding te stimuleren, moet Europa zorgen voor meer variatie in de voedingssystemen middels het stimuleren van inheemse peulvruchten”, legt Iannetta uit. Hiervoor is nauwere samenwerking vereist tussen de vele actoren in de voedingssector; samenwerking die deels mogelijk wordt gemaakt via het door de EU gefinancierde project TRUE (Transition paths to sustainable legume-based systems in Europe).
Naar een duurzamer systeem
Het project is gebaseerd op de wens om duurzamere, op inheemse peulvruchten gebaseerde voedingssystemen werkelijkheid te maken. “De knowhow, de wens en de vraag naar dergelijke systemen bestaat”, merkt projectcoördinator Iannetta op. “TRUE helpt bij het samenbrengen van de relevante belanghebbenden en stelt hen in staat om via innovatie en samenwerking de beste route naar dergelijke duurzame systemen te identificeren en realiseren.” Hoewel er nog hard wordt gewerkt, heeft het project al aanzienlijk vooruitgang geboekt. De belangrijkste barrières en mogelijkheden zijn geïdentificeerd en er zijn nuttige tools ontwikkeld voor alle actoren in de waardeketen. Enkele hiervan zijn tools voor levenscyclusanalyse en een systeem voor ondersteuning van besluitvorming, genaamd ‘Pathfinder’. Dit is de eerste beoordelingstool voor duurzaamheid voor de gehele waardeketen voor bedrijven. TRUE heeft verschillende innovatieve producten geïntroduceerd, zoals het volledig gecommercialiseerde Nàdar Gin, waarbij erwten worden gebruikt voor ‘klimaatpositieve’ jenever en eiwitrijke nevenproducten. Het project heeft ook een eigen handelsmerk opgezet, CoolBeans®, en heeft verschillende wetenschappelijke artikelen, beleidsnota’s en verslagen opgesteld. Er is zelfs een eigen kookboek met recepten voor peulvruchten gepubliceerd!
Na TRUE
Het project heeft een belangrijke rol gespeeld in het opzetten van enkele continentoverkoepelende initiatieven. Eén hiervan is het Legume Innovation Network (LIN). In samenwerking met het door de EU gefinancierde project LEGVALUE richt het LIN zich op het verbinden van op peulvruchten gerichte bedrijven en ngo’s om de duurzame commerciële ontwikkeling binnen Europa te ondersteunen. Het TRUE-project speelt tevens een rol in het Crop Diversification Cluster (CDC), waarbinnen partnerorganisaties uit Europa worden samengebracht om de impact van onderzoek naar gewasdiversificatie te verhogen en de introductie van innovatieve diversificeringsmaatregelen te stimuleren. “Deze twee initiatieven zorgen ervoor dat het werk waaraan we zijn begonnen tijdens het TRUE-project een doorlopend en blijvend effect zal hebben”, aldus Iannetta. “Ik hoop dat deze initiatieven profiteren van het momentum dat is ontstaan door TRUE en een stimulans zullen blijven voor innovatie die de basis zal vormen voor duurzame landbouw.” Het project bevordert momenteel de tools, methoden en strategieën die kunnen leiden tot nieuwe, op peulvruchten gerichte projecten.
Keywords
TRUE, duurzaam, CoolBeans, Nàdar Gin, landbouw, peulvruchten, voedsel, koolstofvoetafdruk
