Rentowny, skalowalny i przyjazny dla środowiska model hodowli homarów
Od kilku stuleci homar europejski jest jednym z najcenniejszych owoców morza. Finansowany ze środków UE projekt AUTOMARUS miał na celu zrozumienie, rozwój i kontrolę całego łańcucha wartości dzięki nowatorskiemu podejściu do hodowli homarów, aby zwiększyć podaż zdrowych owoców morza o wysokiej jakości na rynek o dużym zapotrzebowaniu.
Hodowla homarów z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt
Prawo zabrania odławiania dziko żyjących homarów europejskich ze względu na ich rozmiary (około 20 centymetrów i 250–300 gramów). Odnotowywane w niewoli zachowania kanibalistyczne tworzą konieczność stosowania zaawansowanej technologii hodowlanej. Idealny system do hodowli homarów oddzielnie charakteryzuje się niedrogimi materiałami, niskimi kosztami eksploatacji oraz prostą konserwacją. Jest samoczyszczący, opiera się na trójwymiarowej przestrzeni oraz promuje oszczędzanie wody, pozwala także na łatwy dostęp do zwierząt, umożliwiając ich monitorowanie i karmienie. W ramach projektu AUTOMARUS opracowano taką hodowlę z wykorzystaniem zaawansowanego systemu przetwarzania obrazu, zautomatyzowanego systemu karmienia i robotycznego przemieszczania homarów. „Dla każdego z homarów przygotowaliśmy osobny »apartament z widokiem na morze«. To poprawia dobrostan zwierząt poprzez zapobieganie wzajemnym atakom, walkom o terytorium i kanibalizmowi”, mówi Mette Handeland, kierowniczka prac projektowych. Chów indywidualny zapewnia dużą przewagę pod względem elastyczności i modułowości podczas skalowania, a także wysoki poziom bezpieczeństwa biologicznego w porównaniu z innymi metodami produkcji owoców morza. „Ze względu na wysoki poziom bezpieczeństwa biologicznego zastosowanej technologii w przypadku wystąpienia ogniska choroby system ogranicza jej rozprzestrzenianie do zaledwie 100 homarów niezależnie od wielkości hodowli”, wyjaśnia Asbjørn Drengstig, koordynator projektu. Ponadto w przypadku braku dopływu wody system odprowadza ją, a homary pozostają w wilgotnym środowisku, w którym mogą przetrwać do 48 godzin. To daje nam dwa dni na znalezienie rozwiązania”. Wąskim gardłem komercyjnej hodowli homarów był również brak wysokiej jakości suchego pokarmu oraz technologii, która pozwalałaby na skuteczne i opłacalne doprowadzanie bardzo małych porcji pożywienia do poszczególnych komór. „Problemy związane z karmieniem rozwiązano dzięki zastosowaniu wysoce precyzyjnego, zrobotyzowanego dozownika paszowego, który ogranicza marnowanie pokarmu”, wyjaśnia Jan Erik Jenssen, główny inżynier i kierownik ds. rozwoju technicznego. Podczas wylinki homary napełniają swój miękki pancerz wodą morską, aby zwiększyć objętość ciała. „Kluczowe dla nas jest określenie czasu ostatniej wylinki, by móc zapewnić homarowi wystarczająco dużo czasu na wzrost i tym samym zagwarantować naszym drogim klientom, że pod pancerzem znajduje się odpowiednia ilość mięsa”, podkreśla Tormod Drengstig, kierownik rozwoju oprogramowania.
W pełni zrównoważona akwakultura
Koncepcja hodowli opierała się początkowo na utrzymaniu temperatury wody przy użyciu bardziej zaawansowanej technologicznie metody produkcji owoców morza na lądzie – recyrkulacyjnych systemów akwakultury, w których ponownie wykorzystuje się 95 % wody morskiej. Jednak w połowie realizacji projektu AUTOMARUS podpisano umowy z lokalnym norweskim centrum danych i globalnym dostawcą ogromnych centrów danych. W centrach danych wytwarzane jest ciepło odpadowe niskiej jakości, które nie było do tej pory wykorzystywane. Idealna temperatura do hodowli homarów wynosi 20°C, czyli właśnie tyle, ile mogą generować tego typu obiekty. W ten sposób produkcję można skalować bez konieczności instalowania drogich systemów umożliwiających ponowne wykorzystanie wody. Dzięki technologii przepływowej zmniejsza się również ryzyko wystąpienia awarii technicznych. Ponadto badacze uzyskali pozwolenie na odławianie dzikich, ciężarnych samic z prawie wymarłego europejskiego stada homarów i wprowadzili samoograniczenie polegające na wypuszczaniu 10 % wyklutych, młodych osobników z powrotem do środowiska naturalnego, by wspierać i wzmacniać populację dzikich osobników. Biorąc pod uwagę wrażliwość tego gatunku, działania te mają istotne znaczenie dla dzikiej populacji.
Słowa kluczowe
AUTOMARUS, homar, akwakultura, hodowla homarów, homar europejski, dobrostan zwierząt, produkcja owoców morza
