Wspieranie krewetek w walce z chorobami
Hemocyty to niewielkie komórki, które odgrywają kluczowe role w układach odpornościowych bezkręgowców takich jak krewetki. Niektórzy z naszych czytelników pewnie zadają sobie właśnie pytania dotyczące tego, co ich obchodzą hemocyty krewetek. Odpowiedź jest prosta – brak hemocytów będzie oznaczał brak krewetek i przysmaków uwielbianych przez wielu smakoszy. „Dążąc do zaspokojenia stale rosnącego popytu na krewetki, ich hodowcy muszą być w stanie skutecznie powstrzymywać rozwój chorób zakaźnych, co oznacza konieczność skupienia się na hemocytach”, wyjaśnia Hans Nauwynck, wirusolog z Uniwersytetu w Gandawie. Jak twierdzi Nauwynck, hemocyty pomagają krewetkom w eliminowaniu patogenów, takich jak bakterie i wirusy. Z tego powodu im więcej wiemy o ich działaniu, tym lepiej będziemy przygotowani do ochrony populacji krewetek. To właśnie na tym zagadnieniu skupił się zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu ShrimpLLH. „Rzucenie nowego światła na charakter tych komórek oraz ich wpływ na układ odpornościowy krewetek pozwala nam na lepsze zrozumienie ich możliwości w zakresie obrony przed szkodliwymi patogenami i wykorzystanie tej wiedzy w praktyce”, wyjaśnia Nauwynck.
Zabójcze komórki
Prace w ramach projektu realizowanego dzięki wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie” koncentrowały się na wybranej grupie hemocytów, która została niedawno odkryta w laboratorium Nauwyncka – hemocytach limfocytopodobnych. „Naszym głównym celem było dowiedzenie się, czy komórki te będą w stanie zabijać komórki zakażone wirusem”, wyjaśnia Nauwynck. Zanim jednak stało się to możliwe, badacze musieli w pierwszej kolejności uzyskać przeciwciała monoklonalne, co stanowi ryzykowne przedsięwzięcie i duże wyzwanie, a także opracować metody hodowli komórek krewetek. „Jednym z pierwszych rezultatów naszych prac było opracowanie innowacyjnej pożywki wykorzystywanej do hodowli komórek krewetek – to opatentowane przez nasz zespół rozwiązanie zdecydowanie pozwoliło nam ruszyć z pracami do przodu”, dodaje Nauwynck.
Wspólny atak
Po opracowaniu skutecznych i sprawdzonych narzędzi badacze zabrali się do pracy. „Wykazaliśmy już, że hemocyty wytwarzają zarówno granzymy, jak i białko podobne do perforyny, a także że ekspresja tych substancji wzrasta podczas infekcji wirusowej”, zauważa Nauwynck. Jak wyjaśnia badacz, granzymy to proteazy serynowe, które wykorzystują apoptozę do zabicia docelowej komórki. Perforyna natomiast pozwala na stworzenie otworu w błonie docelowej komórki, umożliwiając granzymom dostanie się do środka i przeprowadzenie ataku na komórkę. „Nasz zespół wykazał, że hemocyty limfocytopodobne wiążą się z obcymi komórkami i skutecznie je eliminują”, zauważa Nauwynck. „Obecnie skupiamy się na badaniach, które mają wykazać, czy proces ten zachodzi dzięki współpracy granzymów B lub G oraz białka TSL, a także czy komórki zakażone wirusem również stanowią cel ataku”.
Leki dla chorych krewetek
Jeśli badania zakończą się sukcesem, będzie to pierwszy w historii przypadek wykazania zainicjowanej przez hemocyt apoptozy zainfekowanej przez wirusy komórki u bezkręgowców. „Możliwość badania cząsteczek oraz aktywowania procesu zabijania wirusów może umożliwić nam leczenie chorych krewetek za pomocą leków”, wyjaśnia Nauwynck. Z tego powodu badacz uważa, że dalsze finansowanie badań podstawowych dotyczących krewetek jest niezwykle ważne. „Bez badań nie będziemy w stanie zgłębiać chorób krewetek, nie stworzymy solidnych fundamentów przemysłu ich hodowli oraz nie będziemy w stanie zapewnić, że europejscy smakosze będą mogli cieszyć się ich smakiem”, podsumowuje Nauwynck.
Słowa kluczowe
ShrimpLLH, krewetki, hodowla krewetek, skorupiaki, koktajle krewetkowe, hemocyt, choroby zakaźne, badania podstawowe