Gaszenie pożaru w ciele za pomocą wewnątrzkomórkowych czujników dymu
Najnowsze badania, wsparte częściowo przez finansowany przez Unię Europejską projekt TO_AITION, ujawniły istnienie nowego receptora znajdującego się wewnątrz komórek organizmu, który wysyła komórce ostrzeżenie po wykryciu uszkodzenia w obrębie mitochondriów odpowiedzialnych za wytwarzanie energii. Jak czytamy w informacji prasowej opublikowanej na stronie „SciTechDaily”, gdy ten wewnątrzkomórkowy „czujnik dymu” nie działa prawidłowo, może to prowadzić do przewlekłych chorób skóry, a także wpływać na pracę serca i jelit. Wyniki tych badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Immunology”. Komórki w naszym ciele posiadają różnego rodzaju czujniki, których zadaniem jest wysyłanie ostrzeżeń, gdy komórce grozi wtargnięcie wirusa lub jakiekolwiek uszkodzenie. Zespół uczonych z Niemiec i Singapuru zidentyfikował nową cząsteczkę, która monitoruje prawidłowe funkcjonowanie komórki. „Właśnie odkryliśmy, że receptor o nazwie NLRP10 również pełni rolę czujnika”, wyjaśnia w komunikacie prasowym starszy autor badania prof. dr Eicke Latz ze Szpitala Uniwersyteckiego w Bonn w Niemczech, będącego partnerem projektu TO_AITION. „Aż do teraz był to całkowicie nieznany fakt”. Cząsteczka NLRP10 zyskała przydomek „czujnika dymu”, ponieważ wykrywa moment, kiedy w wyniku nieprawidłowości mitochondria komórki zaczynają „dymić”. Gdy ten receptor wykryje uszkodzenie mitochondriów, uruchamia skomplikowany proces, w którym powstaje kompleks wielobiałkowy zwany inflamasomem. Z kolei aktywność inflamasomu prowadzi ostatecznie do śmierci komórki i usunięcia jej przez wezwane w tym celu komórki układu odpornościowego.
Zapobieganie najgorszemu
„Ten proces jest niezwykle ważny”, zauważa prof. dr Latz. Powodem jest fakt, że dzięki swojej natychmiastowej reakcji inflamasom zapobiega uszkodzeniu innych części tkanki. „Zakłócenie tego mechanizmu może skutkować przewlekłym stanem zapalnym”, stwierdza badacz. „Zabijanie komórek z defektami mitochondrialnymi może się wydawać drastycznym rozwiązaniem, jednak w ostatecznym rozrachunku krok ten zapobiega jeszcze poważniejszym konsekwencjom”. Głównym miejscem, w jakim znajdują się receptory NLRP10, jest najbardziej zewnętrzna warstwa skóry, gdzie pomagają chronić skórę przed ciągłymi uszkodzeniami powodowanymi przez promieniowanie UV i patogeny, usuwając uszkodzone komórki. Dr Tomasz Próchnicki, główny autor badania, który także jest pracownikiem Szpitala Uniwersyteckiego w Bonn, wyjaśnia, dlaczego ważne jest, aby czujniki te działały prawidłowo: „Jeśli mutacja powoduje nieprawidłowe działanie receptora NLRP10, może to prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego zwanego atopowym zapaleniem skóry”. Ponadto cząsteczki NLRP10 występują w dużych ilościach w komórkach ściany jelita, które regularnie wchodzą w kontakt z patogenami i innymi szkodliwymi substancjami, a także w sercu, gdzie kluczowe znaczenie ma dobrze funkcjonujący mechanizm zaopatrywania w energię. Te szczególne potrzeby wymagają szybkiego procesu usuwania komórek posiadających wadliwe mitochondria. Badanie wspierane w ramach projektu TO_AITION (A high-dimensional approach for unwinding immune-metabolic causes of cardiovascular disease-depression multimorbidities) może doprowadzić do lepszego zrozumienia powstawania chorób zapalnych związanych z działaniem mitochondriów. „Istnieje możliwość stymulowania procesu powstawania inflamasomów poprzez precyzyjne modulowanie receptora NLRP10 za pomocą określonych substancji”, podsumowuje prof. dr Latz. „Zastosowanie tego podejścia może pozwolić na lepszą kontrolę przewlekłych chorób skóry”. Więcej informacji: strona projektu TO_AITION
Słowa kluczowe
TO_AITION, komórka, czujnik, receptor, NLRP10, mitochondria, skóra, inflamasom