Tworzenie wartości z odpadów – nowatorska metoda ekstrakcji sadzy ze zużytych opon
Osoby niezwiązane z niektórymi gałęziami produkcji mogły nie słyszeć o wykorzystywaniu w nich sadzy. Jest natomiast przeciwnie – zastosowanie sadzy jest niezwykle powszechne. Na przykład w produkcji opon dodawana jest w celu zwiększenia trwałości i odporności na zużycie. Ponadto stosuje się ją w tworzywach sztucznych, tuszach i powłokach ze względu na jej właściwości barwiące. Wartość sadzy wynika głównie z jej wszechstronności i kluczowej roli we wspomnianych zastosowaniach. Obecnie podstawową metodą pozyskiwania sadzy jest spalanie ropy naftowej, co wiąże się ze zużyciem zasobów naturalnych i skutkuje emisją dwutlenku węgla oraz innych szkodliwych gazów cieplarnianych. W ramach projektu CBreCYCLE opracowano nowatorską technikę, która eliminuje konieczność stosowania pierwotnej sadzy technicznej. „Nasz proces pozwala odzyskać sadzę z opon pochodzących z recyklingu, a więc stanowi opłacalną alternatywę dla produkcji tego istotnego surowca. Nie wyeliminujemy zapotrzebowania na sadzę – ale możemy sprawić, że sposób, w jaki ją pozyskujemy, będzie znacznie bardziej przyjazny dla środowiska”, zapewnia koordynatorka projektu Martyna Sztaba z firmy Syntoil, będącej gospodarzem projektu. Co roku na całym świecie wyrzuca się mniej więcej 1 miliard opon, ale tylko około połowa z nich jest następnie poddawana recyklingowi. Pozostałe składowane są na wysypiskach, gdzie stają się źródłem emisji dwutlenku węgla lub stwarzają zagrożenie dla środowiska. Dane te wyraźnie wskazują na nieefektywność recyklingu opon i pilną potrzebę wdrożenia zrównoważonych praktyk w tym sektorze. Co ważne, innowacyjna technologia, którą udało się zespołowi projektu opracować z pomocą unijnych funduszy, nie tylko zmniejsza szkodliwy wpływ produkcji na środowisko. „Kolejną zaletą naszego produktu jest jego wysoka jakość, dzięki czemu nadaje się do wielu wymagających zastosowań, takich jak produkcja farb i pigmentów. Jest to nowa strategia wykorzystania sadzy pochodzącej z recyklingu – surowca, który wcześniej nie miał wystarczająco dobrej jakości, aby można go było stosować w tych procesach. Nasza metoda może zapewnić potrzebną jakość, dzięki czemu otwiera nowe możliwości zastosowania odzyskanej sadzy technicznej, które wcześniej były ograniczone z powodu niższej jakość produktu z recyklingu”, mówi Sztaba.
Nowy system pirolizy i rafinacji karbonizatu
Jak wyjaśnia Sztaba, każda tona tradycyjnie produkowanej pierwotnej sadzy technicznej powoduje emisję około 1,5–2,5 tony dwutlenku węgla. Jest to znacząca ilość, biorąc pod uwagę fakt, że globalne zapotrzebowanie na sadzę wynosi około 15 milionów ton rocznie. „Dla porównania, tona naszej odzyskanej sadzy technicznej odpowiada za wytworzenie mniej niż 0,5 tony dwutlenku węgla, co oznacza ogromną poprawę pod względem emisji”, dodaje. Jest to możliwe między innymi dzięki innowacyjnemu systemowi pirolizy opracowanemu w ramach projektu przez firmę Syntoil, a także nowatorskiej metodzie oczyszczania. Piroliza to proces rozkładu materiału organicznego zachodzący pod wpływem wysokiej temperatury i prowadzony bez tlenu. W kontekście recyklingu opon polega on na podgrzewaniu zużytych opon w celu rozbicia materiału na poszczególne składniki, z których jednym jest zanieczyszczony karbonizat (zanieczyszczona sadza). Na dalszym etapie jest on oczyszczany do postaci odzyskanej sadzy technicznej. To, co wyróżnia proces opracowany przez Syntoil, to zastosowanie pirolizy ciągłej, w której do ogrzewania wykorzystywana jest tylko energia elektryczna, w przeciwieństwie do tradycyjnej pirolizy, często opartej na spalaniu gazu. Dzięki temu proces ten jest bardzo precyzyjny. Jednak prawdziwą innowacją i tym, co zapewnia temu produktowi przewagę konkurencyjną, jest proces oczyszczania stałych produktów procesu pirolizy, znanych jako zanieczyszczony karbonizat. Zanieczyszczony karbonizat poddawany jest zaawansowanemu procesowi termochemicznemu w zakładzie Syntoil, gdzie jest oczyszczany do poziomu jakości pierwotnej sadzy technicznej wytwarzanej z ropy naftowej. „To właśnie ta zdolność do uszlachetniania karbonizatu, zgodnie z wysokimi standardami czystości, naprawdę wyróżnia nasz produkt na rynku”.
Część szerszego trendu wyceniania wartości odpadów
Zdaniem uczestników projektu CBreCYCLE, wyniki ich pracy wykraczają poza sektor recyklingu. Sztaba uważa, że zespół przyczynił się do zmiany definicji pojęcia cyklu życia materiałów. „Mamy nadzieję, że nasza technologia stanie się kamieniem węgielnym gospodarki o obiegu zamkniętym, w ramach której ograniczenie ilości odpadów, efektywne gospodarowanie zasobami i zrównoważenie środowiskowe nie będą jedynie ideałami, ale codzienną praktyką”. Spółka Syntoil zamierza rozszerzyć swój udział w rynku poprzez udoskonalenie i zwiększenie skali procesu, tak by zaspokoić potrzeby szerszej grupy odbiorców. Twórcy nowej metody mają nadzieję, że nie tylko przełoży się on na zwiększenie skali zastosowania odzyskanej sadzy, ale także stanie się punktem odniesienia dla innych zrównoważonych praktyk w przemyśle. „Jesteśmy dumni, że możemy być częścią globalnej transformacji, która polega na tym, by zużyte materiały były traktowane jako wartościowe produkty, a nie odpady”, zaznacza Sztaba.
Słowa kluczowe
CBreCYCLE, UE, sadza, piroliza, rafinacja karbonizatu, recykling opon, środowisko, dwutlenek węgla, CO2
