Podawanie donosowe leków do ośrodkowego układu nerwowego
Choroby neurologiczne, w tym stwardnienie rozsiane, dotykają miliony Europejczyków i stanowią coraz większe obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej. Jedną z głównych przeszkód utrudniających leczenie tych schorzeń jest bariera krew-mózg, czyli wysoce selektywna błona chroniąca mózg, jednocześnie blokująca przenikanie wielu leków. Tradycyjne metody dostarczania leków często nie są w stanie transportować środków terapeutycznych do ośrodkowego układu nerwowego (OUN) w skutecznych stężeniach. W związku z tym pilnie potrzebne są innowacyjne strategie dostarczania, które pozwolą bezpiecznie i skutecznie ominąć tę barierę w celu poprawy opieki nad pacjentem.
Innowacje oparte na biotechnologii w zakresie dostarczania leków do OUN
Realizowany przy wsparciu programu działań „Maria Skłodowska-Curie”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) projekt Bio2Brain(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wyznacza nowe granice w tej dziedzinie, rozwijając metody donosowego dostarczania biofarmaceutyków bezpośrednio do OUN. Ta innowacyjna sieć szkoleniowa zjednoczyła 17 partnerów akademickich i przemysłowych w różnych częściach Europy celem opracowania zrównoważonych, opartych na biotechnologii systemów dostarczania leków oraz wyszkolenia kolejnego pokolenia interdyscyplinarnych naukowców. Podstawą sukcesu Bio2Brain jest opracowanie nowatorskiej strategii „nos-mózg”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Podejście to wykorzystuje biokompatybilne hydrożele, nanożele i cząsteczki funkcjonalne zawierające leki, opracowane specjalnie do transportu cząsteczek terapeutycznych z jamy nosowej bezpośrednio do mózgu. „Naszym celem było zrewidowanie sposobu, w jaki podchodzimy do dostarczania leków do ośrodkowego układu nerwowego. Przy pomocy platformy Nose-to-Brain (N2B) badamy nieinwazyjne metody leczenia, które mogą poprawić jakość życia pacjentów z chorobami neurologicznymi”, wyjaśnia koordynatorka projektu Carmen Gruber-Traub. Zespół zbadał także, w jaki sposób przeciwciała monoklonalne oddziałują z błoną śluzową nosa i jak można je zmodyfikować w celu skuteczniejszego i bezpieczniejszego transportu do OUN. Wraz z zaawansowanymi symulacjami numerycznymi i modelowaniem te wnioski badawcze pomogły zoptymalizować zachowanie leku na styku błony śluzowej.
Szkolenie naukowców
Ważnym elementem projektu Bio2Brain było finansowanie szkoleń dla naukowców na początku kariery. Konsorcjum opracowało interdyscyplinarny program szkoleniowy, łączący badania akademickie z praktycznym doświadczeniem zawodowym. Każdy z badaczy odbył staż u partnerów przemysłowych, zdobywając bezpośredni kontakt z badaniami przekładającymi się na praktyczne zastosowania i wyzwaniami związanymi z przejściem od laboratorium do szpitala. „Nasz program szkoleniowy wykraczał poza konwencjonalne przygotowanie akademickie, a badacze na początku kariery zdobywali cenne doświadczenie branżowe, ukierunkowujące ich na przyszłe innowacje medyczne”, mówi Gruber-Traub.
Przyszłość pacjentów rysuje się w jaśniejszych barwach
Dzięki poprawie skuteczności i bezpieczeństwa donosowego podawania biofarmaceutyków projekt Bio2Brain może zmienić sposób leczenia chorób neurologicznych. Takie podejście pozwala lepiej ukierunkować działanie leku, ograniczyć skutki uboczne i ostatecznie poprawić wyniki leczenia pacjentów. Niemniej jednak przełożenie tych badań na praktykę kliniczną pozostaje złożonym, wieloetapowym procesem obejmującym badania przedkliniczne, próby kliniczne i zatwierdzenia regulacyjne. Większość partnerów akademickich i przemysłowych będzie realizować dalsze projekty mające na celu wprowadzenie innowacji Bio2Brain do użytku klinicznego. Przeszkoleni badacze na początku kariery mają odgrywać kluczową rolę w tych przyszłych zmianach, wnosząc swoją wiedzę do badań klinicznych i rozwoju produktów. Gruber-Traub tłumaczy: „Prawdziwe znaczenie Bio2Brain będzie widoczne w nadchodzących latach. Zbudowaliśmy platformę, przeszkoliliśmy zespół i przygotowaliśmy podstawy naukowe. Następnym krokiem będzie przekazanie tych technologii pacjentom, którzy najbardziej ich potrzebują”.
