Naturalne drążenie drogi ku zdrowszej ziemi
Nicienie (nematody), zwane też robakami obłymi, to jedne z pasożytów najszczęściej spotykanych w glebie. Pasożyty te żywią się korzeniami roślin, łodygami, liścmi, kwiatami, a także ziarnami i stanowią istotną przyczynę utraty plonów rolnych. W UE znaczna część plonów ulega zniszczeniu z powodu zakażenia nematodami, a istniejące metody przeciwdziałania okazały się być niepraktyczne, drogie lub tokstyczne dla środowiska. Stosowane obecnie metody przeciwdziałania obejmują chemiczne nematycydy (fumiganty glebowe), podgrzewanie/parowanie przy pomocy energii słonecznej oraz intensywną rotację plonów. W ramach projektu o nazwie „Nietoksyczne i ekonomiczne, oparte na olejkach eterycznych nematycydy i systemy zasilania gleby” (′Non-toxic and cost-effective essential oil-based nematicide and soil delivery system - Nemasys) opracowywane jest zupełnie odmienne podejście. W ramach projektu trwają prace na uzyskaniem eko-przyjaznych nematycydów z unikalnej mieszanki występujących naturalnie olejków eterycznych, które mogą zwalczać zakażenia nicieniami bez szkodzenia glebie i środowisku. Te nietoksyczne olejki pozytywnie przeszły laboratoryjne testy badawcze, zwalczając mątwika agresywnego ('potato cyst nematodes'). Głównym celem projektu jest opracowanie lepszych olejków eterycznych, które będę bardziej skuteczne w wykorzenianiu i neutralizowaniu nicieni. Osiągnięcie tego celu wymaga opracowania odpowiedniego emulgatora, który pozwoli olejkom wejść w kontakt z nicieniami w glebie. Niezbędne jest także opracowanie nowego, biodegradowalnego systemu zasilania gleby. Obecnie planowane jest stworzenie systemu z wyzwalaniem czasowym. Po ukończeniu powyższych zadań należy rozwiązać mniej istotne kwestie, takie jak instrukcje stosowania, dawkowanie oraz próby terenowe. Oczywiście niezbędne jest także ciągłe monitorowanie wpływu na środowisko, w celu zapewnienia bezpieczeństwa. Jeśli wszystko odbędzie się zgodnie z planem, to podejście przyjęte w ramach projektu Nemasys powinno pozwolić uzyskać nietoksyczne nematycydy, które będzie można stosować w porę i w niedrogi sposób, likwidując tym samym potrzebę całkowitej sterylizacji gleby, która pojawia się w przypadku stosowania tradycyjnych metod, takich jak toksyczna fumigacja lub parowanie. Istnieje szereg potencjalnych korzyści środowiskowych i zdrowotnych, płynących z projektu. Silne, neurotoksyczne działanie wysoce toksycznych, chemicznych nematycydów powiązane zostało z zachorowaniami na raka oraz upośledzeniami noworodków. Uczestnicy projektu mają nadzieję zmniejszyć negatywne skutki zdrowotne, dotykające zarówno operatorów, jak i innych, powodowane unoszeniem przez wiatr, zanieczyszczeniem wód itd. Prace przeprowadzane w ramach projektu pomogą również polepszyć jakość i bezpieczeństwo żywności poprzez dostarczanie konsumentom owoców i plonów wolnych od pestycydów. Poczyniono już duże postępy w tym zakresie i niedługo spodziewane są testy terenowe. Ostatecznie przyjęte przez projekt eko-przyjazne podejście do zwalczania szkodników w rolnictwie może otworzyć drzwi do podobnych pomysłów w przyszłości, prowadzą do polepszenia zdrowia, żywności oraz środowiska.