Żywność, która zwalcza choroby żołądka
Lactobacilli to drobnoustroje występujące naturalnie w przewodzie pokarmowym człowieka. Są one genetycznie modyfikowane, by produkowały przeciwciała przeciw ludzkim schorzeniom i pomagały układowi odpornościowemu organizmu w zwalczaniu infekcji żołądkowo-jelitowych. W ramach finansowanego przez UE projektu LACTOBODY (Production and delivery of antibody fragments against gastrointestinal pathogens by lactobacilli) bakterie Lactobacilli zostały genetycznie zmodyfikowane, aby mogły wyprodukować fragmenty przeciwciał ukierunkowanych przeciw głównym drobnoustrojom wywołującym choroby żołądkowo-jelitowe. Na początku naukowcy przystąpili do wyizolowania części przeciwciał ukierunkowanych przeciw dwóm czynnikom wywołującym poważną biegunkę: rotawirusom i toksynom Clostridium difficile. Następnie bakterie Lactobacilli zostały genetycznie zmodyfikowane, aby wyprodukować te fragmenty przeciwciał. Główny fragment łańcucha działający przeciwko rotawirusowi, zwany ARP1 (zmienne domeny przeciwciał ciężkołańcuchowych zwierząt z rodziny wielbłądowatych (VHH)) został przetestowany w południowych Indiach w podwójnie ślepej próbie kontrolowanej placebo. Duża ilość produkowana w drożdżach może być podawana profilaktycznie dzieciom. Jednocześnie naukowcy wytworzyli, wyselekcjonowali i przeprowadzili ekspresję nowych VHH i zmiennych fragmentów pojedynczego łańcucha przeciwko rotawirusowi patogenu żołądkowo-jelitowego i C. difficile w bakteriach Lactobacilli. Zmodyfikowane bakterie zbadano pod kątem ich zdolności ochronnych in vitro oraz w modelach zwierzęcych. Projekt odniósł sukces wśród społeczności naukowej. Wyniki zostały opublikowane w siedmiu czasopismach naukowych. Obecnie w przygotowaniu są jeszcze trzy prace naukowe, a opublikowanie kolejnych trzech artykułów jest planowane w najbliższej przyszłości. Wyniki badań LACTOBODY przedstawiono na międzynarodowych konferencjach i złożono dwa zgłoszenia patentowe. Wyniki projektu LACTOBODY mogą prowadzić do opracowania nowych typów żywności funkcjonalnej, która może być wykorzystana do profilaktyki lub leczenia infekcji przewodu pokarmowego. Podobnie jak bierne dostarczanie leków, wprowadzenie tych przeciwciał do jelit grup wrażliwych jest skuteczną i tanią alternatywą dla istniejących terapii. Może to również pomóc w zapobieganiu infekcjom szpitalnym w przypadku osób cierpiących na niedożywienie lub niedobór odporności, zwłaszcza małych dzieci i osób starszych. Nowa żywność funkcjonalna, która może zmniejszyć występowanie biegunki zakaźnej, ma olbrzymie możliwości rynkowe. Ponadto jeżeli bakterie mlekowe będą skutecznie wpływać na uzyskanie pasywnej odporności, mogą zapoczątkować opracowywanie terapii przeciw licznym ludzkim i zwierzęcym chorobom jelitowym.
