Szkolenie następnego pokolenia astronomów
Czarne dziury w większości tworzą się po śmierci gwiazdy w gigantycznym wybuchu, zwanym supernową, który ściska jej jądro do postaci gęstego zgrupowania. W centrum każdej czarnej dziury, zgodnie z ogólną teorią względności, znajduje się niewyjaśniona zagadka zwana osobliwością (obszar nieskończonej gęstości). Naukowcy od dłuższego czasu szukali sposobu, by uniknąć łamania wszelkich znanych praw fizyki związanych z osobliwością. Dzięki finansowaniu z UE naukowcy z pierwotnej sieci szkoleniowej "Multiwavelength studies of galactic black holes" (BLACK HOLE UNIVERSE ITN) zaprezentowali nowy model badań nad czarnymi dziurami. Siedem wiodących europejskich instytucji badawczych połączyło swe siły, by znaleźć odpowiedzi na nurtujące naukowców pytania. Jednym z głównych celów inicjatywy BLACK HOLE UNIVERSE było uzupełnienie braków w obrazie czarnych dziur znajdujących się w sercu galaktyk. Do zbadania zarejestrowanego promieniowania czarnej dziury zaangażowano dziesięciu naukowców stojących u progu kariery oraz dwóch doświadczonych badaczy. Ze względu na fakt, że czarne dziury emitują promieniowanie w całym widmie elektromagnetycznym, naukowcy ci zostali przeszkoleni w zakresie wykorzystania instrumentów znajdujących się zarówno w przestrzeni kosmicznej, jak i na Ziemi, a także zapoznani zostali z różnymi metodami analizy danych. Podczas czterech lat działalności inicjatywy ITN naukowcy zastosowali najbardziej zaawansowane z dostępnych modeli widma promieniowania emitowanego przez czarne dziury. Oprócz tego opracowano najbardziej precyzyjny model przedstawiający wpływ przepływu akrecyjnego na opóźnienie czasowe obserwowane między promieniowaniem rentgenowskim miękkim i twardym. W twardym promieniowaniu rentgenowskim zaobserwowano podobieństwa między gwiazdami neutronowymi i czarnymi dziurami systemu podwójnego. Działalnością szkoleniową objęto również około 200 uczestników dwóch szkół letnich z zakresu astronomii wielopasmowej i zorganizowano warsztaty z zakresu astrofizyki czarnych dziur, by zaspokoić zapotrzebowanie rynkowe. Uczestnicy nabyli umiejętności niezbędne do rozwoju kariery zawodowej w dziedzinie technologii kosmicznych, obszarze o kluczowym znaczeniu dla europejskiej konkurencyjności technologicznej, który boryka się z poważnym brakiem ekspertów. Dzięki współpracy stron inicjatywa BLACK HOLE UNIVERSE ITN z powodzeniem podjęła wyzwanie w zakresie podnoszenia umiejętności europejskiej kadry badawczej.
Słowa kluczowe
Sieć szkoleniowa, astrofizyka, czarna dziura, supernowa, osobliwość, galaktyki, widmo elektromagnetyczne, model, promieniowanie rentgenowskie, warsztaty, technologia kosmiczna