Rola układu odpornościowego w nieswoistym zapaleniu jelit
Limfocyty T to rodzaj białych krwinek, które zbiorczo są określane mianem limfocytów. Dojrzewające w grasicy limfocyty T są integralną częścią układu odpornościowego organizmu. Krwinki te uaktywniają się w odpowiedzi na obecność określonych obcych komórek lub antygenów (substancji, które są odpowiedzialne za produkcję przeciwciał) "zaprezentowanych" im przez komórki dendrytyczne (DC), czyli inny rodzaj komórek odpornościowych funkcjonujących w układzie odpornościowym ssaków. Sposób funkcjonowania tego systemu można porównać do sytuacji, w której przygraniczny patrol policyjny (DC) natyka się na nielegalnych imigrantów (antygeny) i oddaje ich w ręce lokalnych władz (limfocyty T) celem wydalenia (lub, w tym przypadku – zniszczenia). Poza uczestnictwem w reakcji immunologicznej limfocyty T i komórki dendrytyczne są również odpowiedzialne za odrzucanie przeszczepów (gdy przeszczepiony organ zostaje uznany za element "obcy" i niepożądany w organizmie biorcy) i biorą udział w chorobach autoimmunologicznych oraz określonych rodzajach reakcji alergicznych. Odkryto związek pomiędzy zaburzeniami homeostazy jelitowej, czyli trudnościami z utrzymaniem stabilnego środowiska jelitowego, a IBD. Projekt "Zasiedlenie jelit przez komórki dendrytyczne i limfocyty T w nieswoistym zapaleniu jelita" (GUT DCS IN IBD) został stworzony w celu zbadania mechanizmów utrzymywania homeostazy immunologicznej w tkankach narażonych na działanie znacznych ilości antygenów, takich jak tkanki jelitowe. Naukowcy hodowali ludzkie komórki dendrytyczne krwi w normalnym mikrośrodowisku jelitowym i porównywali je z tymi wyhodowanymi w mikrośrodowisku IBD. Komórki dendrytyczne hodowane w środowisku IBD nie były w stanie utrzymać homeostazy, a tym samym w silniejszy sposób oddziaływały na limfocyty T. Następnie naukowcy zidentyfikowali dwa czynniki odpowiedzialne za zróżnicowane reakcje komórek dendrytycznych wyhodowanych w zdrowym mikrośrodowisku oraz w mikrośrodowisku IBD. Jelitowy kwas retinowy (RA) kontroluje proces zasiedlania jelit (ograniczając zasięg oddziaływania reakcji do jelit) poprzez komórki dendrytyczne oraz dzięki stymulowanym przez nie limfocytom T, nie wpływając jednak na poziom stymulacji. Jelitowy TGF-beta (transformujący czynnik wzrostu beta), tworzący rodzinę białek o działaniu immunoregulacyjnym, wywołuje niższy poziom stymulacji, nie wpływając przy tym na proces zasiedlenia. Wyniki uzyskane w ramach projektu dostarczają nowych informacji na temat regulacyjnych i homeostatycznych mechanizmów jelitowej reakcji immunologicznej, zwłaszcza w odniesieniu do IBD. Dalsze badania powinny wskazać właściwy kierunek rozwoju nowych terapii wykorzystujących określone rodzaje tkanek do walki z IBD, zwłaszcza tych w rodzaju żywienia immunomodelującego i szczepionek na bazie komórek dendrytycznych.
